Saturday, June 7, 2025

භික්ෂු දේශපාලනය සහ වත්මන් ශ්‍රී ලංකාව

 හර්ෂ ගුණසේන –

හර්ෂ ගුණසේන

ශ්‍රී ලංකා ව විසින් ලෝකයට දායාද කළ ඍජු වූ ද මනා කොට ඍජු වූද අග්‍රගණ්‍ය උගතකු සහ බුද්ධිමතකු වූද වල්පොළ රාහුල හිමියන්ගේ 118 වන ජන්ම දිනය වෙනුවෙන් සමරු උත්සවයක් 2025 මැයි 24 දා ශ්‍රී ලංකා පදනම් ආයතනයේදී පැවැත්විණමෙහිදී සමරු දේශනය පවත්වන ලද්දේ කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉතිහාස අංශයේ මහාචාර්ය නිර්මාල් රන්ජිත් දේවසිරි මහතා (නිර්මාල්විසිනිසාකච්ඡාවේදී ඉදිරිපත් කළ කරුණු පිළිබඳව තව දුරටත් සාකච්ඡා කළ යුතු යයි සාකච්ඡා සභාව අවසා නයේදී අදහසක් පැන නැගිනිඑමෙන්ම රාහුල හිමියන් පිළිබඳව නොයෙකුත් ගුණකථන ලියැවී සහ කියැවී තිබුණද එහිමියන් ගත් මග පිළිබඳව විවේචන දුලබයගල්කන්දේ ධම්මා නන්ද හිමියන්ද සඳහන් කළ පරිදි රාහුල හිමියන්ගේ මග පිළිබඳව විවේචනාත්මක දෘෂ්ටියකින් බැලීමද අවශ්‍යයමේ ලිපිය ලියැවෙන්නේ ඒ වෙනුවෙනි.

ev Prof Walpola Rahula Thero

පළමුවෙන්ම මගේ ගුරුවරයකු දේශනයකදී පළ කළ අදහසක් සඳහන් කිරීමට කැමැත්තෙමිරාහුල හිමියන් විද්‍යෝදය විශ්ව විද්‍යාලයේ උප කුලපතිව සිටියදී කළමනා කරණ පීඨයක් ඇති කිරීමට කළ සාකච්ඡාවකදී සියළුම දෙනා එයට විරුද්ධවූ අතර පක්ෂ වූයේ රාහුල හිමි පමණක් බවත් අවසානයේදී රාහුල හිමියන්ගේ මතයට අනෙක් අය එකඟවූ බවත් කළමනාකරණය වෙනුවෙන් රාහුල හිමි කළ සේවයට උපහාර වශයෙන් තමන් බුදුන්ට මල් පූජා  කරන සැමවිටම රාහුල හිමියන් වෙනුවෙන්ද මලක් පූජා කරන බවත් ඔහු කියා සිටියේයමේ මගින් රාහුල හිමියන්ගේ අදීන බුද්ධිමත්භාවයේ තරමත් මගේ ගුරුවරයාගේ කෘතඥතාවයේ තරමත් පැහැදිලි වේ.

නිර්මාල් සිය දේශණය ආරම්භයේදීම තමන් ලංකාවේ දේශපාලන කතිකා ව තුළ හඳුනා ගැනෙන්නේ බෞද්ධ විරෝධියෙක් ලෙස බව කීයමමද පූජා විධි සහිත වර්තමාන ව්යවහාරික බුදු දහම මගේ තරුණ වියේ දීම හැර දැමුවෙමිඒ ඊඩබ්අදිකාරම් මහතාගේ ආභාසය නිසායරාහුල හිමියන්ගේ වීමංසනාත්මක දැක්ම බුදු දහමේ මේ ක්රියාකාරකම් වලටද  යොමුවී  තිබුණිමාර්ටින් වික්රමසිංහයන් ගේ අදහස මිට තරමක් වෙනස්යගැමියන් මල් පහන් තබා බුදුන් වඳින විට ඔවුන්ගේ මාන්නය තුනී වන බවත් පන්සල් වලට නිතර නොයන ඊනියා විදග්ධයන් වන අප වැන්නන්ගේ මාන්නය අධික බවත් ඔහු කියා තිබුණි.

නිර්මාල් සිය කථාවේදී එක්තරා ප්රවාදයක් ගෙන එයිඑය සංක්ෂිප්තව දක්වතොත් මෙසේය. 1946 දී නිකුත් කරන ලද විද්යාලංකාර ප්රකාශයේ මෙසේ සඳහන් වේ. “එබැවින් භික්ෂු ජිවිතයට කැළැල් නොවන පරිද්දෙන් අපේ රටවැසියාගේ යහපතට හේතුවන යම් වැඩපිළිවෙලක් වේ නම් එහි නම දේශපාලනය වේවා කුමක් හෝ වේවා එහි යෙදීම භික්ෂුන්ට සුදුසුමය.” “උදාහරණයක් වශයෙන් කියතොත් අපේ රටවැසියාගේ පොදු දියුණුව සඳහා මේ ලඟදි ලැබුණු නිදහස් අධ්යාපනය විනාශ කරලීමට කරන හැම උත්සාහයකටම විරුද්ධව ක්රියා කොට එය චිරස්ථායි කර ගැනීම භික්ෂුන්ට අයත් පරම යුතුකමකි.” ඒ අනුව නිර්මාල් කියන්නේ මේ භික්ෂුන් විසින් ආරක්ෂා කරන නිදහස් අධ්යාපනයේ ඇත්ත සමාජයීය ප්රතිඵල වන ස්ථාපිත සමාජ පර්යාය උඩු යටිකුරු කිරීම භික්ෂූන් විසින් ආරක්ෂා කිරීමට උත්සාහ කරන සම්ප්රදායික සමාජ පර්යායේ අඛණ්ඩත්වය රැකගැනීම සඳහා වූ අභිලාෂයට පරස්පර වන බවයි.

විද්යාලංකාර භික්ෂුන්ගේ රැඩිකල් දේශපාලන නැඹුරුවම ඔවුන් සම්ප්රදායික සමාජ පර්යායේ අඛණ්ඩත්වය අපේක්ෂා නොකරන බවට තර්කයක් ලෙස ඉදිරිපත් කළ හැකි යයි ද ඔහු කියයිඑනමුත් මේ භික්ෂූන් අපේක්ෂා කරන සම්ප්රදායික සමාජ පර්යාය කුමක්දැයි ඔහු නිශ්චිතව සඳහන් කළේ නැති බව මගේ වැටහීමයි.

මේ සමාජ පර්යාය කුමක්දඑය නම් බලය වේනිර්මාල්ම සඳහන් කරන ආකාරයට ලංකා ඉතිහාසයේ අඛණ්ඩත්වය සම්බන්ධයෙන් සැලකිල්ලට ගතහැකි ප්රබලම සාධකය වන්නේ භික්ෂු තන්ත්රයේ පැවැත්මයි.

මෙම භික්ෂු තන්ත්රයේ පැවැත්මට උපකාරී වූ එක ප්රධාන කාරණයක් වන්නේ අධ්යාපනය භික්ෂූන් අත තිබීමයිමේ හරහා භික්ෂූහු දේශපාලනයට බලපෑම් කරමින් තමන් සතුව යම් දේශපාලන බලයක් නිර්මාණය කර ගත්හඔවුන් දිගටම පවත්වා ගැනීමට අදහස් කරන සමා ජ පර්යාය නම් මේ දේශපාලන බලය තමන් අත තබාගැනීමයි.

යටත් විජිත පාලනය තුල අධ්යාපනය පන්සලෙන් ඉවත්වී භික්ෂූන්ට ඒ පිළිබඳව ඇති ආධිපත්යය නැතිවීම, 1931 සර්වජන ඡන්ද බලය ලැබීම, 1945 ඇතිවූ නිදහස් අධ්යාපනය යන කරුණු හේතුවෙන් භික්ෂුවගේ සමාජ ආධිපත්යය අනුක්රමයෙන් අඩුවූ අතර නිර්මාල් සඳහන් කරන ආකාරයට යුරෝපීයයන්ගේ පැමිණීමද ඔවුන්ගේ පැමිණීමෙන් පසුව 19 වන ශත වර්ෂයේ සිදුවූ බෞද්ධ පුනරුදයද භික්ෂුවගේ ආධිපත්යය සමාජය තුල නැවත ඇති කිරීමට හේතු වියකන්නංගර මහතා නිදහස් අධ්යාපනය යනුවෙන් අදහස් කලේ එවකට ගාස්තු අයකරමින් ඉගැන්වූ ඉංග්රීසි අධ්යාපනය නොමිලේ ලබා දීම බවත් අප මතක තබා ගත යුතුය.

මේ අනුව නිර්මාල් සඳහන් කරන ආකාරයට එම සමාජ පර්යායයන් දෙක අතර පරස්පරයක් තිබේ.

මෙම සාකච්ඡාව නිර්මාල් සඳහන් කළ කරුණු වලින් ඔබ්බට රැගෙන යාහැ කිය.

අනුරාධපුර යුගයේ සිට භික්ෂූහු දේශපාලනයට බලපෑම් කළහමෙම කාරණයද විද්යාලංකාර ප්රකාශනයේ එන දේශපාලනය පිලිබඳ අර්ථකථනය ද සැලකිල්ලට ගතහොත් ලංකාවේ දේශපාලන බුද්ධාගමේ ද දේශපාලන භික්ෂුන්ගේ ද ආරම්භය සනිටුහන් වන්නේ අනුරාධපුර යුගයේ සිටයඑය කෙතරම් බරපතලද යත් එය අටුවාවටද පිවිස තිබේබුද්ධඝෝෂ හිමියන්  හෙළ අටුවා පාදක කරගෙන පාලි අටුවා ලියන්නේ පස් වන සියවසේ දිය.

එවකට විද්‍යාලංකාර පිරිවෙනේ පරිවේනාධිපති වූ කිරිවත්තුඩුවේ ප්‍රඥාසාර හිමියන්ගේ අත්සනින්ද යක්කඩුවේ ප්‍රඥාරාම හිමියන්ගේ දායකත්වයෙන්ද නාත්තන්ඩියේ පඤඤකර හිමි සහ වල්පොළ රාහුල හිමි ඇතුළු විද්‍යාලංකාර සභාවේ සම්පූර්ණ අනුමැතියෙන්ද නිකුත් වූ   විද්යාලංකාර ප්රකාශයේ මෙසේද සඳහන් වේ. “අද ලෝ කයෙහි මනුෂ්යයන්ගේ යහපත පිණිස කරන හැම වැඩපිළිවෙලක්ම දේශපාලනයට අයිතියයි අපි විශ්වාස කරමුආගම දියුණුවට ක්රියා කිරීම භික්ෂුන්ට අයිති යුතුකමක් බව කවුරුත් පිළිගනිතිආගම දියුණුව පවතින්නේ එය අදහන රටවැසියාගේ දියුණුව උඩම බව පැහැදිලියසිංහල මනුෂ්යයා බුද්ධාගම්කරයා යම් කලක දියුණු නම් බුද්ධාගමේ දියුණුවත් එම කාලයේම බව ඉතිහාසයෙන් ඔප්පු වේ.” “සිංහල භික්ෂුන්වහන්සේ මුල් කාලයේ පටන්ම සිංහල ජාතියේත් සිංහල දේශයේත් බුද්ධ ශාසනයේත් දියුණුව පිණිස පුරෝගා මීව ක්රියාකරමින්ම භික්ෂු ජීවිතය ගත කල බව අමතක කල නොහැකිය.”

මේ අනුව බුද්ධා ගමේ දියුණුව ලෙස විද්යාලංකාර ප්රකාශය මගින් සලකනු ලබන්නේ බාහිර දියුණුවක් බවත් අභ්යන්තර නැතහොත් අධ්යාත්මික දියුණුව එයට අදාල නොවන බවත් පැහැදිලිවේ.

විද්යාලංකාර ප්රකාශයට අටුවාවක් ලෙස ඉදිරිපත් කළ භික්ෂුවගේ උරුමය පොතේ අංගුත්තර නිකාය අටුවාවදීඝ නිකාය අටුවාවමජ්ජිම නිකාය අටුවාව සහ ධම්මපදට්ඨ කථාව උපුටා   දක්වමින් රාහුල හිමියන් කියන්නේ ප්රතිවේධය හෙවත් නිවන අවබෝධ කිරීමත් ප්රතිපත්තිය හෙවත් සීලා දී ගුණ ධර්ම පුරුදු කිරීමත් ඇතත් නැතත් ශාසනයේ පැවැත්මට පර්යාප්තිය හෙවත් ත්රිපිටක ධර්ම ඉගෙනීම ප්රමාණවත් බවයි.

එහිමියෝ ම ප්රතිපත්තියත් ප්රතිවෙදයත් පර්යාප්තියට වඩා උතුම් බැව් තථාගතයන් වහන්සේගේ මුල් ඉගැන්වීම බව සඳහන් කරති. (26 පිටුවඑමෙන්ම අටුවාවල මුලික අරමුණ සුත්ර පිටකයේ ඇති නිවන අරමුණු කරගත් සුත්ර දේශනා වලට අරුත් සැපයීමයි.

රාහුල හිමියෝ මෙයට උදාහරණ දෙතිඑනම් ධම්ම පදට්ඨ කථාවේ ඇති චක්ඛුපාල කථා වස්තුව සහ අංගුත්තර නිකාය අටුවාවේ ඇති  මිලක්ඛතිස්ස කථා වස්තුවයිඑයින් පසුව රාහුල හිමියෝ අටුවාව ආශ්රයෙන් මෙසේ කියති. “ග්රන්ථ ධුරය බලසම්පන්නයන්ට අයිති දෙයක් හැටියටත්  විදර්ශනාව දුර්වලයන්ට බාරවූ දෙයක් හැටියටත් සැලකු බවද එසේම විදර්ශන ධුරය පුරන්නට පටන් ගත අය එසේ නොකළේ ග්රන්ථ ධුරය පුරන්නට ශක්තිය නොතිබුණු නිසා  බවද ඉහත සඳහන් කතා වලින් හොඳ හැටි පැහැදිලි වෙයි.” (32 පිටුව)

ඉන් පසුව මිලක්ඛතිස්ස හිමියන් ආචාර්යයන්ගෙන් කමටහන් ගෙන වත්පිළිවෙත් කරමින් තැනින් තැන ගමන් කිරීමට අධෝ ලිපියක් ලෙස මෙසේ සඳහන් කරති. “අදත් මෙසේ ජීවිතය ගතකරන සමහර මහලු ස්ථවිරවරු සිටිත් ” (32 පිටුවමෙය සරදමකිඑනමුත් එහිමියන් අමතක කල හෝ නො සලකා හැරි කාරණා ව නම් අවසානයේදී  මිලක්ඛතිස්ස හිමි මාර්ගඵල හෙවත් ප්රතිවේදයේ ඵලය ලැබූ බවය. (මනෝ රථපුරණි – එකක නිපාත  වර්ණනාව– සයවන වර්ගය)

රාහුල හිමියන්ගේ භික්ෂුවගේ උරුමය පොතෙන් සිදුවූයේ වර්තමාන භික්ෂු පරපුරට අනුරාධපුර යුගයේ පැවති භික්ෂුවගේ උරුමය හඳුන්වා දීමයිඑනම් තමන් පිළිබඳව කරන ආර්ය පර්යේෂණයට වඩා ත්රිපිටකය ඉගෙනීම හා සිය දායකයන්ගේ අභිවෘ ද්ධිය සඳහා කරන දේ ඉහල ස්ථානයක තැබීමයි.

නමුත් රාහුල හිමියන් භික්ෂුවගේ උරුමය පොත ලියන යුගයට වඩා අද තත්ත්වය හාත්පසින්ම වෙනස් වී තිබේ.ඒ කෙසේදතායි සහ බුරුම ආරන්ය වාසි භික්ෂූන් විසින් පරපුරෙන් පරපුරට රැකගෙන ආ විපස්සනා භාවනා ක්රම දසදින භාවනා වැඩ සටහන් හරහා ගිහියන් ගේ අතට පත්වී තිබේමෙම භාවනා ක්රම ඉගෙනීමට බටහිර සිට පැමිණි සමහර ගිහියෝ එය බටහිර සමාජය තුළ ඔසවා තැබුහඔවුන් අතර වෛද්ය විද්යාව පිලිබඳ මහාචාර්යවරයකු වූ Jon Kabat Zinn, භාවනානුයෝගීන්ගේ මොලයෙන් නිකුත් කරන තරංග පිළිබඳව පර්යේෂණ කළ මනෝ විද්යාව පිලිබඳ මහාචාර්යවරයකු වූ Richard Davidson සහ මනෝ වෛද්යවරයකු වූ Daniel Goleman ද සිටියහඔවුන් තිදෙනාම ඇමෙරිකානුවෝ වෙති. Jon Kabat Zinn ගේ MBSR (Mindfulness Based Stress Reduction) හෙවත් සතිය පදනම් කරගෙන ආතතිය අඩුකිරීම බොහෝ ආතතියෙන් වෙසෙන බටහිර ජනයාට සහනකාරී වැඩපිළිවෙලකිබටහිර වෛද්යවරු ආතතිය අඩු කිරීම සඳහා අනාපාන සති භාවනාව නිර්දේශ කරතිබටහිර රටවල සතිය හෙවත් mindfulness කුඩා කල සිට උගන්වනු ලැබේමෙරටද සති පාසැල නමින් එවැනි ව්යාපාරයක් තිබේමේ අනුව භාවනාව ආතතිය අඩු කිරීම සඳහා ද නිවන්දැකීම සඳහා ද මෙන්ම දෙවියන් වහන්සේ සමඟ ඒකාත්මික වීම සඳහා ද භාවිත කල හැකැයි සිතමි.

මේ පසුබිම මත අපේ භික්ෂූන් කල යුත්තේ කුමක්දසාකච්ඡා මණ්ඩපයේදී සුනිල් විජේසිරිවර්ධන මහතා පැවසුවාක් මෙන් අධ්යාත්මික දියුණුව සහ බාහිර දියුණුව එක්ව ගැනීමයිඑසේ කළ හොත් අනාගතයේදී අනාපාන සතිය අපට බටහිරින් ඉගැනීමට සිදු නොවනු ඇත.

Published in Colombo Telegraph and in Anidda on May 29, 2025

https://www.colombotelegraph.com/index.php/harsha-gunasena-29-may-2025/

Monday, May 19, 2025

Who Are Going To Complete The Capitalist Reforms & Socialist Reforms In Sri Lanka?

 By Harsha Gunasena –

Harsha Gunasena

Although the National Peoples Power (NPP) government solicited the highest number of votes in the last Local Government Elections, they have considerably lost their vote base mainly in comparison to the last General elections and in comparison to the last Presidential Election. The main opposition party Samagi Jana Balavegaya (SJB) also has the same fate.

At the time of independence, the populist parties were the United National Party (UNP) and Lanka Sama Samaja Party (LSSP). Decades back the populist parties were the UNP and Sri Lanka Freedom Party (SLFP) followed by the People’s Alliance (PA) which comprised mainly of SLFP, LSSP and Communist Party (CP). Initially old left had lost their popularity and then the UNP and SLFP followed. Sri Lanka Podujana Peramuna (SLPP) emerged in the place of SLFP and held the power once. SJB emerged in the place of the UNP and became the main opposition.

In the first time of the history of Sri Lanka, the elected President of the SLPP was ousted by peaceful public protests, which were turned violent due to the aggression of the ruling party, which was countered by the organized mobs. Sri Lanka had three armed rebellions but none of them were able to change the head of the state in this manner.

The appointed President ruled the country during the rest of the period of the ousted President and managed to take the country out of the bankruptcy situation with the support of the International Monetary Fund (IMF). The present Government came to power after the subsequent elections.

The trend of the public, which rejects the government as well as the main opposition, is not a healthy sign for the democracy of Sri Lanka although there could be very valid reasons for this trend. This trend was there, for some time and as a result, the traditional parties diminished one by one, as we discussed.

Public opinion in Sri Lanka, like any other country, expects quick results and quick benefits for them. As far as the present government is concerned, they have failed to deliver as promised. The government will have to face the consequences and my concern is the economy of Sri Lanka, which cannot afford the mass protests of the people demanding the removal of the government.

The main reason of the collapsing of the economy was giving the various benefits to the people by the state for which the state could not afford. It was reflected in cost unreflective prices of the fuel and electricity of which the service providers were state entities and expansion of the state sector with unproductive workers and unproductive entities. The beneficiaries of this process, the voters, thought that the main reason for the collapse of the government was the robbing of state resources by the members of the ruling parties. NPP promoted this concept in order to get the power. Yes, the corrupt practices should be eliminated for the development of the country and the transparent business practices should be promoted in order to attract investments but corruption was not the main cause of collapsing of the country.

The President, prior to coming to the power, said that he will continue with the IMF programme although it was mentioned in the election manifesto of the NPP that they will renegotiate the Debt Sustainability Analysis. NPP government continued with the IMF agreement without making any adjustment, which was the wisest thing to do for the sake of the survival of the country and the government.

The third installment of IMF programme was delayed until the government presented the budget 2025. It was released thereafter, and the fourth installment is delayed until CEB increase the tariff. One of the conditions agreed upon with the IMF was that cost reflective prices for electricity and fuel. The government managed to do this with fuel but failed to do it in respect of electricity. Hence electricity prices are going to increase shortly.

Recently I have seen that the President explaining this price formula very eloquently, which is the opposite of what his previous approach was. We should commend this rather than finding fault with him for what he said before, since if he is unable to do this we all will be in trouble. Let him eat the humble pie. If the shortsighted Public who brought NPP to power oppose this move, we should defend the government. What the government could do is to expedite the re-structure of the CEB and bring down the contributory factor of the cost due to inefficiencies and wastage and increase the contribution of renewable energy to the grid. Lack of vision of the government or fear of the shortsighted Public does not allow them to do it. The last annual report published by the CEB was the one for 2022. Those who are responsible for the delay deserve to be sacked.

Speaking at the weekly post-Cabinet meeting media briefing on 29 April 2025, Nalinda Jayatissa said that there will be a draft legislation titled ‘State Commercial Enterprises Management’ in order to make the State Owned Enterprises (SOEs) economically viable and professionally managed while opening the doors to local and foreign investments and eliminating the financial burden to the treasury.

This is a welcome move although it is contrary to the previous stance of the NPP. It is contrary to the decision of the government to allocate public funds through the budget to Sri Lankan Airlines and to continue under the government. Therefore, I believe that the government is correcting itself from the past and taking correct decisions slowly.

They are in the process of ending the false concepts of Sri Lankan socialism and silencing the idiotic public who support these false concepts. They are slowly spearheading the capitalist reforms of the country. Only they can do it. If not that will be the immediate end of the NPP government. Therefore let them do it with the support of all of us. Capitalist reforms being done by a socialist government is an irony but it is the Sri Lankan model.

The Irony is not over. Who is going to do the socialist reforms of the country? Before that, what are the socialist reforms needed? In Sri Lanka, there is an inequality of the distribution of income, which is a phenomenon of most of the countries. The JVP/NPP started talking about this very recently. One way of addressing this issue by the government is to increase contribution of direct taxes, borne by the people who can afford to pay, to the government coffers in relation to the indirect taxes, borne by all the consumers irrespective of the ability to pay. In Sri Lanka for a long time, the ratio of direct taxes to indirect taxes was around 20:80 and it was being changed with the increase of direct taxes in 2022.It would be great if this ratio would be 40:60. To achieve this the society should be richer with more people paying direct taxes. Therefore, a future capitalist government could do this. This is the other irony.

For instance, Ronnie De Mel, the Finance Minister of the capitalist government of JR Jayewardene once increased the maximum personal income tax rate in comparison to the rates imposed by NM Perera, the Finance Minister of the socialist Sirima Bandaranaike government.

However, the tragedy is that adopting IMF initiated capitalist reforms is not enough. These reforms are aimed at strengthening fiscal stability. Apart from that we need to have a higher economic growth rate. In order to achieve that, which should be weighted more on foreign trade with higher exports, depending on the circumstances Sri Lanka faced, the government should have a clear vision in that direction. The government is focused on protectionism, which is a common phenomenon of the successive Centre-left Sri Lankan governments. Protectionism is defensive and I believe we should be offensive with reducing the tariff on international trade and having Free Trade Agreements. Opening a bridge between India and Sri Lanka and having a highway from Mannar to Trincomalee, thereby connecting growth oriented southern Indian states to Trincomalee to which proposal the government opposed, is also an growth oriented offensive move. Instead, they initiated a defensive MOU of defense with India, which is unnecessary.

This lack of future economic growth oriented vision would be the downfall of the NPP government, which would affect the Sri Lankan state as well.

Published in Colombo Telegraph on May 12, 2025

https://www.colombotelegraph.com/index.php/who-are-going-to-complete-the-capitalist-reforms-socialist-reforms-in-sri-lanka/


ලංකාවේ ධනේශ්වර ප්‍රතිසංස්කරණ සහ සමාජවාදී ප්‍රතිසංස්කරණ කරන්නේ කවුරුන් විසින්ද?

 හර්ෂ ගුණසේන –

හර්ෂ ගුණසේන

පසුගිය පළාත්පාලන මැ තිවරණයේදී ජාතික ජන බලවේගය (ජාජබවිසින් වැඩිම ඡන්ද ප්රමාණයක් ලබාගත් නමුත් පසුගිය මහා මැතිවරණයට සහ ජනාධිපතිවරණයට සාපේක්ෂව ඔවුන්ගේ ඡන්ද ප්රමාණයේ විශාල අඩුවක් දක්නට ලැබේප්රධාන විපක්ෂය වන සමගි ජන බලවේගයටද අත්ව ඇත්තේ එම ඉරණම මයි.

අප නිදහස ලබන විට ප්රධාන දේශපාලන පක්ෂ වූයේ එජාප සහ ලසසප යිදශක ගණනාවකට පසුව එජාප සහ ශ්රීලනිපද ප්රධාන පක්ෂ වියශ්රීලනිප පසුව ලසසප සහ කොප සහ තවත් පක්ෂ සමඟ සන්ධාන ගතවී පොදුජන එක්සත් පෙරමුණ බිහිවියපළමුව පැරණි වමද දෙවනුව එජාප සහ ශ්රීලනිපද ජනප්රියත්වයෙන් ගිලිහි ගියේයඉන්පසුව එජාප වෙනුවට විපක්ෂයේ බලය ලබා ගත් සජබ ද ශ්රීලනිප වෙනුවට ආණ්ඩු බලය ලබාගත් ශ්රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණද උපත ලැබිය.

ශ්රී ලංකාවේ ප්රථම වතා වට පොදුජන පෙරමුණේ ජනතා ඡන්දයෙන් තෝරාගත් ජනාධිපතිවරයා ජනතා විරෝධතා මගින් පන්නා දමනු ලැබියමෙම විරෝධතා පළමුව අවිහිංසාවා දී වුවත් ආණ්ඩු පක්ෂයේ හිංසනයට ප්රතික්රියා වශයෙන් මහජන විරෝධයද හිංසාකාරී වූ අතර පසුව අයුතු ජනරාශි එයට මැදහත් වියලංකාවේ සන්නද්ධ කැරලි තුනක් ඇතිවූ නමුත් රාජ්ය නායකයා මේ අයුරින් පන්නා දැමීමට නොහැකි විය.

පත්කළ ජනාධිපතිවරයා විසින් පන්නා දමනු ලැබූ ජනාධිපතිවරයාගේ ධුර කාලය සම්පුර්ණ කළ අතර නව ජනාධිපතිවරයා ජාත්යන්තර මුල්ය අරමුදලේද සහාය ඇතිව බංකොලොත් ස්වභාවයෙන් රට මුදවා ගත්තේය ඉන් පසුව වත්මන් ආණ්ඩුව බලයට පැමිණියේ මහජන ඡන්දයෙනි.

සාධාරණ හේතු තිබුනත් ජනතාව විසින් පවතින ආණ්ඩුවද විපක්ෂයද ප්රතික්ෂේප කිරීම ප්රජාතන්ත්රවාදය පැත්තෙන් සුබදායක නොවේමෙම තත්ත්වය කාලයක් තිස්සේ පැවති අතර සම්ප්රදායික පක්ෂ එකිනෙක අහෝසි වූයේ ඒ අනුවයි.

ලංකාවේ මහජන මතය අන් බොහෝ රටවල මෙන් ක්ෂණික ප්රතිඵල අපේක්ෂා කරන අතර ඔවුන් ක්ෂණික ප්රතිලාභ ද බලාපොරොත්තු වේවර්තමාන ආණ්ඩුව පොරොන්දුවූ පරිදි ප්රතිඵල පෙන්වීමට අසමත්ව තිබේඑහි ප්රතිවිපාක ඔවුන් විසින් විඳදරාගත යුතුව ඇතනමුත් ලංකාවේ ආර්ථිකයට තවත් ආණ්ඩු පෙරලීමේ විරෝධතා  ව්යාපාරයක් දරා ගැනීමේ හැකියාවක් නැත.

ආර්ථිකය කඩා වැටීමේ ප්රධාන හේතුව වූයේ රාජ්යයට දරා ගත නොහැකි ප්රතිලාභ ජනතාවට ලබාදීමයිමේ ප්රතිලාභ වූයේ රාජ්ය ආයතන විසින් බෙදා හරින ලද විදුලි බලය සහ ඉන්ධන එහි පිරිවැයට වඩා අඩු මුදලකට ජනතාවට දීමත් ඵලදායිතාවයෙන් අඩු විශාල සේවක පිරිසක් රාජ්ය අංශයේ තබාගැනීමත් ආණ්ඩුව සන්තකයේ පාඩු ලබන වාණිජ ව්යාපාර පවත්වාගෙන යාමත්යමෙම ක්රියා වලියෙන් වාසි ලැබූ ඡන්දදායකයන් කල්පනා කළේ ආර්ථිකය කඩා වැටීමේ ප්රධාන හේතුව රාජ්ය බලය හෙබවූ දේශපාලන පක්ෂ විසින් රාජ්ය දේපළ සොරකම් කිරීම බවයිජාජබ විසින් ආණ්ඩු බලය ලබා  ගැනීම උදෙසා මෙම සංකල්පය ජනගත කරන ලදීරටේ සංවර්ධනය උදෙසා ද ආයෝජන ගෙන්වා ගැනීම උදෙසා ද දුෂණය අවම කළ යුතු අතර රාජ්ය කටයුතු විනිවිද භාවයකින් යුක්තව කළ යුතු නමුත් ආර්ථිකය කඩා වැටීමේ ප්රධාන හේතුව දුෂණය නොවේ.

ජාත්යන්තර මූල්ය අරමුදල සමඟ ඇති කරගත් එකඟතා වට පදනම් වූ රාජ්ය ණය තිරසාරත්වය පිලිබඳ නැවත විශ්ලේෂණයක් කරන බව ජාජබ මැතිවරණ ප්රකාෂණයේ සඳහන් වුවත් ජනාධිපතිවරයා බලයට ඒමට පෙර කියා සිටියේ මූල්ය අරමුදල සමඟ එකඟතාව දිගටම පවත්වා ගෙන යන බවයිමෙය රටේ පැවැත්ම සහ ආණ්ඩුවේ පැවැත්ම සඳහා ගත හැකි සුදුසුම පියවරයි.

මූල්ය අරමුදලේ තුන්වන වාරිකය ගෙවීම ආණ්ඩුවේ 2025 අයවැය ඉදිරිපත් කරන තෙක් පමාවියඑය ගෙවනු ලැබුවේ ඉන් පසුවයදැන් හතරවන වාරිකය ගෙවීම විදුලිබල මණ්ඩලය ගාස්තු වැඩි කරන තෙක් පමා කර තිබේමූල්ය අරමුදල සමඟ වූ එක් කොන්දේසියක් වන්නේ විදුලි බලය සහ ඉන්ධන සඳහා පිරිවැය මත පදනම් වූ මිල ක්රමයකිආණ්ඩුව ඉන්ධන සඳහා මෙය ක්රියාත්මක කළ අතර විදුලි බලය සඳහා  එය ක්රියාත්මක කිරීම පැහැර හැරියේයඑබැවින් විදුලි බිල ළඟදීම ඉහල යනු ඇත.

මෑතකදී ජනාධිපතිවරයා ඉතා ප්රශස්ත ආකාරයට මෙම මිල සූත්රය පැහැදිලි කරනු මම අසා සිටියෙමිඔහු අතීතයේදී කී දේ පදනම් කරගෙන ඔහු විවේචනය නොකළ යුතු යයි සිතමිමක් නිසාද යත් එය කිරීමට ඔහු අසමත් වුවහොත් රට අර්බුදයකට යනු ඇතඔහුගේ ක්රියා වලට ප්රතිවිපාක ඔහු විසින් විඳිය යුතුයයම් හෙයකින් මලිමා වට ඡන්දය දුන් දුර නොදක්නා ජනතාව මෙයට විරුද්ධ වුව හොත් අප විසින් ආණ්ඩුව ආරක්ෂා කළ යුතු වේආණ්ඩුව විසින් කළ යුතු වන්නේ පසුගිය ආණ්ඩුව විසින් සම්මත කරගත් පනත අනුව විදුලි බල මණ්ඩලය ප්රතිව්යුහගත කිරීමත් විදුලි පිරිවැය වැඩි කිරීමට දායක වන අකාර්යක්ෂමතා සහ නාස්ති විදුලි බල මණ්ඩලයෙන් ඉවත් කිරීමත් පද්ධතියට පුනර්ජනනීය විදුලි බලයේ දායකත්වය වැඩි කිරීමත්යආණ්ඩුවේ දැක්මේ ඇති දුගී බව නිසා හෝ කෙටි දුර පමණක් පෙනෙන මාලිමා ඡන්ද දායකයන්ට ඇති බිය නිසා හෝ මේ කටයුතු සිදුවන්නේ නැතවිදුලි බල මණ්ඩලයේ වෙබ් පිටුවට අනුව එහි අවසන් වාර්ෂික වාර්තාව නිකුත් වී ඇත්තේ 2022 වර්ෂය සඳහායමේ පමාවට වගකිව යුතු අය සේවයෙන් ඉවත් කිරීමට සුදුස්සෝ වෙති.

රජය සතු ව්යාපාර ආර්ථික වශයෙන් සහ වෘත්තීමය වශයෙන් සාධනීය ලෙස පවත්වා ගෙන යාම සඳහාත් භාණ්ඩාගාරයට මේවයින් ඇති අයහපත් බලපෑම සමනය කිරීම සඳහාත් දේශීය සහ විදේශීය ආයෝජකයින්ට මේවා යේ ආයෝජනය කිරීම සඳහාත් රාජ්ය වාණිජ ව්යාපාර කළමනා කරණය සඳහා පනත් කෙටුම්පතක් ඉදිරිපත් කරන බව සහ එය කැබිනට් මණ්ඩලය අනුමත කළ බව 2025 අප්රේල් 29 දින කැබිනට් ප්රකාශක නලින්ද ජයතිස්ස ප්රවෘත්ති සාකච්ඡාවේදී කීය.

මෙය ජජබ පෙර ක්රියාකා රිත්වයට සහ ශ්රී ලන්කන් ගුවන් සමාගමට 2025 අයවැයෙන් මුදල් වෙන්කර එය ආණ්ඩුව යටතේ දිගටම පවත්වා ගෙන යාමට එරෙහි වන අතර එය ඉතාමත් හොඳ ක්රියාවක් බව සටහන් කළ යුතුයමෙයින් පෙනී යන්නේ ආණ්ඩුව සිය පෙර වැරදි වලින් අනුක්රමයෙන් ඉවත් වන අතර සෙමෙන් නමුත් නිවැරදි තීරණ ගනිමින් සිටින බවයි.

ආණ්ඩුව අනුක්රමයෙන් ශ්රී ලංකාවේ සමාජවාදය පිලිබඳව ඇති වැරදි මතවාද නිශේධනය කරමින්ද එම මතවාදවලට ආශීර්වාද කළ මුග්ධ ජනතාව තුෂ්නිම්භූත කරවමින්ද සිටියිඔවුහු ක්රමක්රමයෙන් මෙරටට අවශ්ය ධනේශ්වර ප්රතිසංස්කරණ කරමින් සිටිතිමෙය කළ හැක්කේ ඔවුන්ට පමණියම් හෙයකින් එසේ නොකළ හොත් ආණ්ඩුවේ විනාශය ඉතා කෙටි කලකින් සිදුවනු ඇතඑබැවින් අප සියලු දෙනාගේම සහයෝගය ඇතිව එය කිරීමට ඔවුන්ට ඉඩ දිය යුතුයවාමාංශික ආණ්ඩුවක් විසින් රට අවශ්ය ධනේශ්වර ප්රතිසංස්කරණ කිරීම උත්ප්රාසයකිඑනමුත් එය ශ්රී ලාංකික මොඩලයයි.

උත්ප්රාසය අවසන් නැතශ්රී ලංකාවට අවශ්ය සමාජවා දී ප්රතිසංස්කරණ කරන්නේ කවුරුන් විසින්දඑයට පෙර සමාජවාදී ප්රතිසංස්කරණ යනු මොනවාදබොහෝ කාලයක සිට බොහෝ රටවල මෙන් ලංකාවේද ආදායම් බෙදීයාමේ විෂමතාවක් තිබේජවිපෙ විසින්ද ජජබ විසින්ද මේ පිළිබඳව කථා කිරීමට පටන් ගත්තේ මෑතක දීයරජයක් වශයෙන්  මේ ප්රශ්ණය ආමන්ත්රණය කිරීමට කළ හැකි එක් දෙයක් වන්නේ ගෙවීමට ශක්යතා වක් ඇති අය විසින් දරා ගනු ලබන ඍජු බදු වැඩි කිරීමත් ගෙවීමට ශක්යතාවක් ඇති නැති සියල්ලන් විසින් දරා ගනු ලබන වක්ර බදු අඩු කිරීමත්යබොහෝ කාලයක සිට ශ්රී ලංකාවේ ඍජු බදු සහ වක්ර බදු අතර අනුපාතය 20:80 විය. 2022 දී ඍජු බදු වැඩි වීමත් සමඟ මෙය වෙනස් විය.

මෙම අනුපාතය 40:60 මට්ටමට ගෙන ආ හැකි නම් ඉතා හොඳයමේ සඳහා සමාජය පොහොසත් විය යුතු අතර වැඩි දෙනෙක් ආදායම් බදු  ගෙවිය යුතුයඑබැවින් මෙය කළ හැ ක්කේ අනාගත ධනේශ්වර ආණ්ඩුවකටයිඅනෙක් උත්ප්රාසය එයයියම් උදාහරණයක් දක්වන්නේ නම් වරෙක ධනේශ්වර ජේආර්ජයවර්ධන ආණ්ඩුවේ මුදල් ඇමති වූ රොනී ද මැල්ගේ ආන්තික ආදායම් බදු අනුපාතය සමාජවා දී සිරිමා  බණ්ඩාරනායක ආණ්ඩුවේ මුදල් ඇමති ඇන්ඇම්පෙරේරාගේ ආන්තික අදායම් බදු අනුපාතයට වඩා වැඩිවිය.

ප්රශ්ණය වන්නේ මූල්ය අරමුදල සමඟ එකඟ වූ ධනේශ්වර ප්රතිසංස්කරණ කිරීමෙන් පමණක් ආර්ථික අර්බුදයෙන් ගොඩයා නොහැකි වීමයිමේ ප්රතිසංස්කරණ ඉලක්ක කර ඇත්තේ රාජ්ය මූල්ය ස්ථාවරත්වයයිඑයට අමතරව අප විසින් ආර්ථිකය වැඩි අනුපාතයකින් වර්ධනය කර ගත යුතුයශ්රී ලංකාව මුහුණ දී සිටින තත්ත්වය අනුව ආර්ථික වර්ධනයේ වැඩි බරක් තැබිය යුත්තේ අපනයනය ඉලක්ක කර ගත් විදේශ වෙළෙඳාමේ වර්ධනයකටයිමේ සඳහා ආණ්ඩුවට පැහැදිලි දැක්මක් තිබිය යුතුයශ්රී ලංකාවේ මාධ්ය වාමාංශික ආණ්ඩු විසින් අනුදත් ආරක්ෂනවාදය ආණ්ඩුවේ අරමුණ වී තිබේආරක්ෂනවාදය කිසිසේත්ම ප්රහාරාත්මක නොවේප්රහාරාත්මක ආර්ථික ප්රතිපත්තියක විදේශ වෙළෙඳාම සඳහා වන තීරුබදු අඩුයඑම ප්රතිපත්තිය තුළ විදේශ වෙළෙඳ ගිවිසුම් ප්රමුඛත්වයක් ගනීඉන්දියාව යෝජනා කළ ආණ්ඩුව එකඟ නොවූ ඉන්දියාව හා ලංකාව අතර පාලමද මන්නාරම සිට ත්රිකුණාමලය දක්වා වූ අධිවේගී මාර්ගයද ඒ මගින් විශාල ආර්ථික වර්ධනයක් සහිත දකුණු ඉන්දියාව ලංකාවට සම්බන්ධ කිරීමද ප්රහාරාත්මක ආර්ථික ප්රතිපත්තියක අංග වේඒ වෙනුවට ආණ්ඩුව ආරක්ෂාව සම්බන්ධ අවබෝධතා ගිවිසුමකට ලංකාව බැඳ තබා  ඇත.

ජාජබ ආණ්ඩුවේ බිඳ වැටීම සනිටුහන් කරනු ඇත්තේ අනාගත ආර්ථික වර්ධනය ඉලක්ක කරගත් දැක්මක් ආණ්ඩුවට නොමැති  වීමයිඑය රටටද අහිතකර ලෙස බලපානු ඇත.

Published in Colombo Telegraph and in Anidda on May 16, 2025

https://www.colombotelegraph.com/index.php/harsha-gunasena-16-may-2025/