Thursday, November 9, 2023

International Accounting Day and the accounting profession in Sri Lanka

 Today, November 10 is International Accounting Day that  commemorates the day in 1494, when Luca Bartolomeo de Pacioli, a Venitian mathematician, known as the Father of Accounting, published his book, Summa de arithmetica, geometria, proportioni et proportionalita the English translation of which is, ‘Everything about arithmetic, geometry and proportion’.


Evidence of Accounting in ancient rock scripts

Although double entry bookkeeping was introduced by Luca Pacioli, the function of accounting is an age-old exercise in any civilized society. In Sri Lanka also there is evidence of the existence of accounting depicted in various rock scripts. One such rock script was the Mihintale Tablet erected by King Mahinda IV in tenth century AD. There were two tablets and the text dealt with the duties of the officers and the monks of the Sandagiri Monastery. The text goes on as follows from the lines 53 to 58 in the first tablet.

“Except the portion granted for their livelihood,  the balance income tax, transacted  with the concurrence of the officials,  collected  from lands belonging to this monastery  shall be entered in the daily primary register. Whatever is spent daily on the maintenance of the Maha-Pavatta for the wage earners, and on the renovation of works shall be entered in the daily primary register.  That should be signed by the chief officers and by the people authorised to sign. The daily primary registers should be placed in a casket under lock and key. A monthly statement should be prepared on the daily registers. From the twelve statements of accounts prepared for the year, an annual account statement should be compiled, and read out at a meeting of the monks and recorded in the secretarial book.  The officers who do not follow these rules shall be made to pay gedad fines and be dismissed from service” (Translated from the Vimarsanathmaka Sinhala Shilalipi Mala by Ven. Makuruppe Dhammananda).

At that time, they had day books, monthly accounts and annual meetings at which the annual accounts were tabled and discussed. Accounting is the language of Business. Let alone monthly accounts, quite a number of small businesses today do not keep proper accounting records.

Eventually, in 1854, the Institution of Accountants in Glasgow became the first official organisation representing and regulating the accounting profession. The International Accounting Standards Committee (IASC) was formed in June 1973 in London through an agreement made by professional accountancy bodies from Australia, Canada, France, Germany, Japan, Mexico, the Netherlands, the United Kingdom and Ireland, and the United States of America. In April 2001, the International Accounting Standards Board (IASB) was formed replacing the IASC. 

The International Federation of Accountants (IFAC) was founded in October 1977, in Munich, Germany, at the 11th World Congress of Accountants.  The IFAC comprises 180 professional organisations in 135 jurisdictions. 

 

Accounting bodies in Sri Lanka

In Sri Lanka we have three accounting bodies. The Institute of Chartered Accountants of Sri Lanka (CA Sri Lanka), the premier accounting body in the country, was founded in 1959 by Parliamentary Act No. 23 of 1959. In terms of the Sri Lanka Accounting & Auditing Standards Act No.15 of 1995, CA Sri Lanka is authorised to set the Accounting and Auditing Standards in the country. Sri Lanka Accounting Standards are based on the International Financial Reporting Standards issued by the International Accounting Standards Board (IASB). Sri Lanka Auditing Standards are based on the International Standards on Auditing (ISA) published by the International Auditing Practices Committee (IAPC) of the IFAC. 

The Institute of Certified Management Accountants of Sri Lanka (CMA) was established by Parliamentary Act No 23 of 2009.  It was initially established in June 2000 as the Society of Management Accountants in Sri Lanka. 

The Association of Accounting Technicians of Sri Lanka (AAT Sri Lanka) was formed in 1987 and registered under the Companies Act No 17 of 1982 and re-registered under the new Companies Act No 7 of 2007, as a company limited by guarantee.

The Association of Public Finance Accountants of Sri Lanka (APFASL) was established in January 2012 as the Public Sector Wing of CA Sri Lanka, with the primary objective of enhancing professional skills and expertise of public sector accountants, auditors and assessors in order to improve financial management practices in the country.

Public Accountants (Auditors who are  hartered Accountants) unlike in other professions where professional responsibility lies with the client, are responsible for the public at large who rely on the Financial Statements audited by them. Therefore, integrity is an essential part of their profession. Besides the Public Accountants, Chartered Accountants, Management Accountants, Public Sector Accountants and Accountant Technicians who render their services in private or public organisations too should adhere to the best levels of integrity.

Sri Lanka is in a financial crisis today and a country that has declared bankruptcy, acknowledging that it is unable to pay its sovereign debts. We are currently under the IMF program of assistance. We know that Sri Lanka is falling behind in its commitments given to the IMF and the second instalment of the loan is delayed. Meanwhile, the IMF issued a report at the end of September emphasising 16 points associated mainly with corruption and governance issues. While acknowledging the fact that accountants cannot contribute to solve all these issues, the accountants can contribute immensely to eradicate corruption in the country.

Therefore, my first suggestion to the three accounting bodies of Sri Lanka and to the universities that teach accounting, is to find out a way of inculcating integrity in the accounting students as it is crucial not only to the profession but also to the country. The process should be in the curricula and introduced as a way of life.

Sri Lanka in contrast to western cultures is not a rules-based society. Things are done based on social connections. Therefore, society is vulnerable to move towards corruption and bribery. I do not suggest that corruption is not found in western cultures. The biggest white-collar scandals happened in the West but their vulnerability to corruption as a society is low. Hence, we have to make extra effort to combat this vulnerability.

All three accounting bodies of Sri Lanka are members of the Confederation of Asian and Pacific Accountants (CAPA); and CA Sri Lanka and CMA are members of South Asian Federation of Accountants (SAFA). Sri Lanka has produced two past presidents of CAPA, Ranel T. Wijesinha and Sujeewa Mudalige and six past presidents of SAFA, Lakshman R. Watawala, N.A.L. Cabraal, Lal Nanayakkara, Indrajith Fernando, Arjuna Herath and H.M.Hennayake Bandara. The current Vice President of CA Sri Lanka Heshana Kuruppu is the current Vice President of SAFA as well. 

In other countries there are accounting associations.  The American Accounting Association (AAA) is an organisation that supports accounting education, research, and practice. It is the primary professional association for accounting academics in the United States. The Indian Accounting Association (IAA) is an interface between academics, professionals and practitioners from various universities, businesses, industry and government. The main function of IAA is to promote and disseminate knowledge of accounting and related subjects in India and abroad.

Both CA Sri Lanka and CMA have signed MOUs with the accounting departments of various Sri Lankan universities. It is the time now to take a step forward and establish an association comprising professional accounting bodies and accounting departments of the Sri Lankan universities. This is a necessary combination considering the present status of Sri Lanka.

 

 Accounting Standards

For instance, CA Sri Lanka is setting the Accounting Standards. In addition to the main set of standards they have prepared a set for SMEs and another for micro entities. The country needs to carry out extensive research by the academics, to ascertain whether businesses apply these standards. The feedback would be helpful for standard setters. The intention of both, professionals and academics should be to promote the application of accounting knowledge in the businesses. In order to revive our collapsed economy, the contribution of the SMEs is essential not only in the Western Province but throughout the country. Most of these entities are collapsing due to lack of financial literacy.

Hence, my second suggestion to the accounting bodies and the academic institutions in accounting is to get together in the form of an association and make a combined effort to promote accounting knowledge and financial literacy in the country.

CA Sri Lanka has organised a walk to elevate the accounting profession in line with the International Accounting Day. The walk will start from the CA Sri Lanka Head Office, 30 A, Malalasekara Mawatha, Colombo 7 on Saturday 11 November 2023, at 7.30 am. 

https://www.ft.lk/columns/International-Accounting-Day-and-the-accounting-profession-in-Sri-Lanka/4-755027

Published in DailyFT on 10 November 2023

බංකොලොත් රටක අයවැය, වැඩි පඩි සහ අර්බුද

හර්ෂ ගුණසේන –

හර්ෂ ගුණසේන

වර්ෂ 2024 අයවැය ලේඛනය මෙම මස 13 වන දින ඉදිරිපත් කිරීමට නියමිතව ඇතආණ්ඩුව සිය ආදායම් ඉලක්ක සම්පුර්ණ නොවූ බව පවසමින් ලබන ජනවාරි පළමුවනදා සිට VAT බද්ද  15% සිට 18% දක්වා ඉහල නංවන බව ප්‍රකාශයට පත් කර තිබේඑමෙන්ම සිනි සඳහා වන තීරු බද්ද නොවැම්බර් 2 වනදා සිට ශත 25 සිට රු. 50 දක්වා වැඩිකර තිබේරාජ්‍ය අංශයේ සේවකයන්ද රු. 20,000 ක වැටුප් වැඩිවීමක් ඉල්ලා ඇති අතර ජනාධිපතිවරයා රාජ්‍ය සේවකයන්ට යම් වැටුප් වැඩිවීමක් අයවැයෙන් කරන බව ප්‍රකාශ කර තිබේ.

ආණ්ඩුව ජාත්‍යන්තර මූූල්‍ය අරමුදල (IMF) සමඟ එකඟ වූ කොන්දේසි ඉටු නොකළ බව පවසමින් IMF දෙවන වාරිකය ගෙවීම පමාකර තිබේමෙම ඉටු නොකළ කොන්දේසි අතරට විදේශීය ණය ප්‍රතිව්‍යුහගත කරණය පිලිබඳ ණය හිමියන් සමඟ එකඟතාවක්  ඇතිකර ගැනීම පමාවිමද ඇතුලත්ය.

වර්ෂ 2024 විසර්ජන පනත හරහා ආණ්ඩුවේ වියදම් ඇස්තමේන්තු ඉදිරිපත් කර ඇති අතර ඒ අනුව ආණ්ඩුවේ පුනරාවර්තන වියදම් රුබිලියන 2,720කිඑය 2023 පුනරාවර්තන වියදම් රුබිලියන 2,445 ට සාපේක්ෂව 11% ක වැඩිවීමකිපොලී ගෙවීම් රුබිලියන 2634කිඑය 2023 ට සාපේක්ෂව 20% ක වැඩිවීමකිප්‍රාග්ධන වියදම් රු.බිලියන 1,209 කිඑය 2023ට සාපේක්ෂව 1% ක අඩුවීමකිමෙහි එකතුව 2024දී රුබිලියන 6,563 කිඑය 2023 අයවැය ඇස්තමේන්තු වලට සාපේක්ෂව 12% ක වැඩිවීමකිවර්ෂ 2022 සමස්ත වියදම වන රුබිලියන 4,473ට සාපේක්ෂව  46% ක වැඩිවීමකි. (publicfinance.lk) මෙහි විශාල සංඝටකයක් වන පොලී ගෙවීම් වර්ෂ 2022 දී රුබිලියන 1,565කිවර්ෂ 2023 දී රුබිලියන 2,189කිවර්ෂ 2024දී රුබිලියන 2,634කි. 

එමෙන්ම ඉදිරි වසරේ සැප්තැම්බර් මාසයට පෙර ජනාධිපතිවරණය පැවැත්වීමට නියමිතයඑය පවත්වන බව ද ඉන් පසුව මහා මැතිවරණය පවත්වන බවද ජනාධිපතිවරයා ප්‍රකාශ කර තිබේ 

ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමඟ එකඟ වූ පරිදි ප්‍රාථමික ගිණුමේ ශේෂය එනම් ආණ්ඩුවේ මුළු ආදායමෙන් පොලී ගෙවීම් හැර ඉතිරි පුනරාවර්තන සහ ප්‍රාග්ධන වියදම් වර්ෂ 2023 දී දල දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් 0.7% ක හිඟයක් විය යුතු අතර 2024දී එම අනුපාතය  0.8% ක අතිරික්තයක් විය යුතුයවර්ෂ 2025 දී සහ ඉන් පසුව මෙම අනුපාතය 2.3% ක අතිරික්තයක් විය යුතුයහිඟයක් ව තිබුන ප්‍රාථමික ගිණුමේ ශේෂය අතිරික්තයක් බවට පත් කිරීමේ සැලැස්ම ක්‍රියාත්මක වන්නේ මේ ආකාරයටයි 

මුදල් අමාත්‍යංශයේ වර්ෂ 2023 සඳහා අර්ධ වාර්ෂික වාර්තාව අනුව 2023 ජනවාරි සිට අප්‍රේල් දක්වා ආණ්ඩුවේ මුළු ආදායම රුබිලියන 820 කිපොලී හැර මුළු වියදම රුබිලියන 826කිමේ අනුව අදාල කාලය  සඳහා ප්‍රථමික ගිණුමේ රුබිලියන 6ක හිඟයක් වාර්තාවේමෙම හිඟය වර්ෂ 2022 සඳහා රුබිලියන 97 කි. 

එමෙන්ම publicfinance.lk වෙබ් අඩවියට අනුව  2023 මුල් අර්ධ වර්ධය සඳහා ප්‍රථමික ගිණුමේ රුබිලියන 31 ක අතිරික්තයක් වාර්තාවේඑනමුත් පොලී ගෙවීම් 2022 මුල් අර්ධ වර්ෂය සඳහා රුබිලියන 658  වූ අතර 2023 මුල් අර්ධ වර්ෂය සඳහා රුබිලියන 1273 කිඒ අනුව අයවැය හිඟය 2022 මුල් අර්ධ වර්ෂයේ රුබිලියන  903 සිට 2023 මුල් අර්ධ වර්ෂය සඳහා රුබිලියන 1243 දක්වා වැඩිවී ඇත.

මූල්‍ය සාක්ෂරතාව පැත්තෙන් බලන විට ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ යෝජනා සම්බන්ධව කිසිම දෝෂයක් දැකිය නොහැකියඅපේ රටේ දීර්ඝ කාලීනව පවතී අයවැය හිඟයක් සහ ආනයන සහ අපනයන පරතරයේ හිඟයක් හෙවත් වෙළෙඳ ශේෂයේ හිඟයක් පැවතුනිමෙම හිඟයයන් පියවා ගනු ලැබුවේ දේශීය සහ විදේශීය ණය ගැනීම මගිනිආපසු ගෙවිය යුතු මෙම ණය රටේ දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් ලෙස අනුක්‍රමයෙන් වැඩි වෙමින් තිබුණිමක්නිසාදයත් සෑම අවුරුද්දකම මෙම හිඟයයන් පැවතීමත් ඒ අනුව නැවත නැවතත් ණය ගැනීමට සිදුවීමත් සහ එම ණය බොහෝ විට ගනු ලැබුවේ පරිභෝජනය සඳහා වීමත්යඑමෙන්ම ණය ලබා ගෙන කරනු ලැබූ ආයෝජනයන්ගේ ප්‍රතිලාභ වලින්  දළ ජාතික නිෂ්පාදිතයේ සැලකිය යුතු වර්ධනයක් සිදු  නොවූ නිසා දළ ජාතික නිෂ්පාදිතයට සාපේක්ෂව ණය ප්‍රතිශතය අනුක්‍රමයෙන් ඉහල ගියේය.ආයෝජන හේතුවෙන් දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ නැංගේ ආයෝජනය කල වර්ෂයේ එම ආයෝජනය නිසාය.

එබැවින් ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ණය ප්‍රතිව්‍යුහගතකරණය හෙවත් ණය කොටසක් කපා හැරීම සහ ආපසු ගෙවන කාලය දීර්ඝ කිරීමට යෝජනා කිරීම මගින් කෙරනු ලබන්නේ ඉතිරි ණය ආපසු ගෙවීමේ ශක්‍යතාවක් ඇති කිරීමයිඑමෙන්ම නැවත මෙම අමනොඥ  චක්‍රයට හසු නොවීම සඳහා ප්‍රාථමික ගිණුමේ අතිරික්තයක් ඇති කිරීම සහතික කිරීමයිඑය දැනට කෙරෙමින් තිබේ.

වෙළෙඳ ශේෂයේ හිඟය නැති කිරීම සඳහා ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ යෝජනාව වන්නේ විදේශ විනිමය අනුපාතය මහා බැංකුව මගින් පාලනය කිරීම නවත්වන ලෙසයිඑවිට රුපියල අවප්‍රමාණය වී ආනයනික භාණ්ඩ වල මිල ඉහල ගොස් ඒවායේ ඉල්ලුම අඩුවීම මගින් වෙළෙඳ ශේෂය තුලනය වනු ඇති බවයි.

ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල විසින් සහ ඔවුන් නිර්දේශ කර ඇති ක්‍රියා පිළිවෙල මගින් රටේ ආර්ථික වෘද්ධියක් ඇතිවී රට සමෘධිමත් වනු ඇතැයි යමකු බලාපොරොත්තු වන්නේ නම් එය මනස්ගාතයකිමූල්‍ය අරමුදල විසින් සිදු කරනු ලබන්නේ රාජ්‍යය වැටී ඇති උගුලෙන් බේරා ගැනීමයිරාජ්‍යය මූල්‍ය වශයෙන්  ස්ථාවර තත්ත්වයකට පත් කිරීමයිඔවුන්ගේ කාර්යය එයින් අවසන් වේඑයින් පසුව රට සංවර්ධනය කල යුත්තේ අප විසිනිරාජ්‍යය විසින් එයට මග පෙන්විය යුතුය.

අපනයන වර්ධනය කල යුත්තේ අප විසිනිදේශීය ව්‍යාපාරිකයන් නංවාලිය යුත්තේ අප විසිනිවිදේශීය ආයෝජකයන් ගෙන්වා ගැනීමට රටේ නීතිමය පසුබිම ඉහල නංවා රාජ්‍යයේ අකාර්යක්ෂමතාවයන් නැති කල යුත්තේ අප විසිනි.

ලංකාවේ ප්‍රමාණයට වඩා විශාල රාජ්‍ය සේවයක් ඇති අතර එම රාජ්‍ය සේවකයන් බඳවාගෙන ඇත්තේ ඒ ඒ කාලවල බලයේ සිටි දේශපාලනඥයන්ගේ ඡන්ද පදනම ශක්තිමත් කර ගැනීම සඳහායපසුගිය කාලයේ පැවති අධික උද්ධමනය හේතුවෙන් රාජ්‍ය සේවකයන්ගේ වැටුප් වල මූර්ත අගය හෙවත් රටේ මිල මට්ටම අනුව වැටුපේ අගය පහල ගියේයකල යුතු වන්නේ රාජ්‍ය සේවය අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට සංකෝචනය කර ඉතිරි වන සේවකයන්ට සාධාරණ වැටුපක් ගෙවීමයිමෙම ක්‍රියාව සිය ඡන්ද පදනමට බලපෑමක් විය හැකි නිසා ආණ්ඩුව කරමින් සිටින්නේ අලුතින් සේවකයන් බඳවා ගැනීම බරපතල ලෙස සීමා කිරීමයි.

රට තිබෙන තත්ත්වය අනුව රාජ්‍ය සේවකයන් ඉල්ලන වැටුප් වර්ධකය දීමට ආණ්ඩුවට හැකියාවක් නැතඑනමුත් ඉදිරියට එන්නේ මැතිවරණ වර්ෂයක් නිසා යම් ප්‍රමාණයක වැටුප් වර්ධකයක් දීමට ආණ්ඩුව එකඟ වනු ඇතජනාධිපතිවරයා කර ඇත්තේ එයයි. 

මෙය සමනය කර ගැනීමට සහ විශේෂයෙන් ආණ්ඩුවේ ආදායම් ඉලක්ක සපුරා ගැනීමට VAT බද්ද වැඩි කිරීමට ආණ්ඩුව තීරණය කර ඇත. VAT බද්ද ඇති කල පසු සමහර භාණ්ඩ වලට 20%ක අනුපාතයට බදු අය කල අතර සමහර භාණ්ඩ වලට 10% ක අනුපාතයක් අදාල වියඉන්පසුව එක අනුපාතයක් ලෙස 15% හඳුන්වා දෙන ලදීසමහර යුග වලදී එම අනුපාතය අඩුවූ අතර පසුගිය දශක දෙක තුල එය 15% වඩා  ඉහල ගොස් නොතිබුණි. 

මෙම තත්වය තුල ඉතා අපහසුවෙන් ජිවත්වන සාමාන්‍ය පොදු ජනතාවට බරපතල අපහසුතාවන්ට මුහුණ දීමට සිදුවේඑමෙන්ම රටේ නිෂ්පාදනය සඳහා ඍජුව දායකවන පුද්ගලික අංශයේ සේවක වැටුප් රාජ්‍ය අංශයට සාපේක්ෂ වශයෙන් පහල බසිනු ඇතඑමෙන්ම වර්ෂ 2015 දී රාජ්‍ය අංශයේ සේවක වැටුප් රු.10,000 කින් වැඩි කරමින් රාජ්‍ය අයවැයට විශාල බරක් දුන් යහපාලන ආණ්ඩුවට රාජ්‍ය සේවකයන් එතරම් විශාල ප්‍රමාණයකින් කැමැත්ත ප්‍රකාශ නොකළ බවද ආණ්ඩුව මතක තබා ගත යුතුය.

මෙම සමස්ත ප්‍රශ්නය දෙස බැලීමේදී තවත් අතුරු පැත්තක් තිබේඑනම් එවකට පැවති ආණ්ඩු විසින් මෙම සේවකයන් බඳවා නොගත්තේ නම් ඔවුන්ට කුමක් විය හැකිව තිබුණිද? පී.බිජයසුන්දර විසින් දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ මෙහෙයවනු ලැබූ ආර්ථික ක්‍රමය යටතේ බදු සහන දුන් මෙරට පුද්ගලික අංශය විසින් මෙම සේවකයන් බඳවා ගත හැකිව තිබුණිදවෙනත් වචන වලින් කිවහොත් මෙරට පුද්ගලික අංශය දීර්ඝ කාලයක් තිස්සේ තමන් ලැබූ බදු සහන වෙනුවෙන් රටට සාධාරණයක් ඉෂ්ට කර තිබේද?

අපේ රටේ ඉහල පුද්ගලික අංශයේ රාජ්‍ය අනුග්‍රහය ලත් ගජ මිතුරෝ විශාල ප්‍රමාණයක් සිටිතිරටේ ආර්ථිකය වර්ධනය කිරීමේ අභිලාශයක් ඔවුන්ට නොමැතඔවුන්ගේ අභිලාශය වන්නේ ධනයේ ඊළඟ පියවර වන දේශපාලන බලය ලබා ගැනීමයි.

නිෂ්පාදනයට බර තැබූ දේශීය ධනපති පන්තිය වර්ධනය කර ගැනීමේ අවශ්‍යතාව අපට තිබේකලින් සිටි මෙම ධනපති පන්තිය 1956න් පසුව ඇතිවූ සහ 1970 දී උත්කර්ෂයට නැංවුණු ඊනියා සමාජවාදී ආර්ථික ක්‍රමය යටතේ නැතිකර දමන ලදීඉන්පසු රටේ ධනය රාජ්‍යය වෙත සංකේන්ද්‍රණය වියවර්ෂ 1977න් පසුව ඇතිවූයේ රාජ්‍ය අනුග්‍රහය ලත් නව ධනපති පන්තියකි. 

රටේ ආර්ථිකය වර්ධනය කල හැක්කේ ව්‍යාපාරිකයන්ටයිවෘත්තීය සමිති වලට හෝ රාජ්‍ය සේවකයන්ට හෝ නොවේමෙම දේශීය ධනපති හෝ ව්‍යාපාරික හෝ පන්තිය වර්ධනය කරන්නේ කෙසේදරාජ්‍යයට එය කල හැක්කේ දැනට රජය සතුව පවතින ව්‍යාපාර මනා විනිවිද භාවයකින් යුතුව ජනතාවට විකිනීමෙනිමෙම ව්‍යාපාර බොහොමයක් පුරවා ඇත්තේ ඒ ඒ කාලවල සිටි ආණ්ඩු වල හිතවතුන්ගෙනිඒ අනුව බොහෝ ආයතනවල වෘත්තීය සමිති මාෆියාවක් තිබේසේවයේ ඉහලට යාමට හැකිවන්නේ විවිධ සම්බන්ධතා මතයකාර්යක්ෂමතාව මත නොවේමේ තත්ත්වය වෙනස් කර ආයතනවල ලාභ වැඩිකර හැකි වන්නේ පුද්ගලීකරණය මගින් පමණිඑමෙන්ම කිසිම ව්‍යාපාරිකයකුට ඒකාධිකාර පවත්වාගෙන යාමට රජය ඉඩදිය යුතු නැත.

රටේ පවතින තත්ත්වය අනුව සමහර විශාල  ව්‍යාපාර ක්ෂණිකව විකිණිය හැකි වන්නේ විදේශීය ආයෝජකයන්ටයිවිදේශීය ආයෝජකයන් ව්‍යාපාර කරන්නේ අපගේ භූමිය තුලය.එබැවින් ඔවුන්ට අපව පාලනය කල නොහැකපසුගියදා රුවන්ඩා ජනාධිපති පෝල් කගාමේ එරට සිටි චීන ව්‍යාපාරිකයන් ගණනාවකට රටින් පිටවන ලෙස අණ කළේයරජයේ අරමුණ වියයුත්තේ රැකියා උත්පාදනය කිරීමයිසුදුසු නියාමනයක් කිරීමයිවිදේශීය හෝ දේශීය හෝ ව්‍යාපාරිකයන්ට රජය බිය විය යුතු නැත.

රට බංකොලොත් වී ඇති බව ප්‍රකාශ වන්නේ රජය සතු ශේෂ පත්‍රයක් නොමැති නිසායශේෂ පත්‍රය යනු යම් ආයතනයක දේපල ඇතුළු වත්කම් සහ ගෙවිය යුතු ණය ඇතුළු වගකීම් වලින් සමන්විත වන ප්‍රකාශයකිරට බංකොලොත් වීම පාදක වන්නේ ආදායම් සහ වියදම් ප්‍රකාශය මතයඑනම් අපේ ආදායමට වඩා වියදම වැඩි බැවින් ලබාගත් ණය ගෙවීමට නොහැකි වීමයිපුද්ගලයකු හෝ ආයතනයක් හෝ බංකොලොත් වන්නේ අවසාන වශයෙන් සිය වත්කම් වලට වඩා වගකීම් වැඩි වූ විටයරට එම තත්ත්වයට තවමත් පත්වී නොමැතඑබැවින් මෙම තත්ත්වයෙන් මිදී මනා මූල්‍ය පරිපාලනයකින් ඉදිරියට යාමට අපට තවමත් අවකාශ තිබේ. 

https://www.colombotelegraph.com/index.php/harsha-gunasena-10-november-2023/

Published in Colombo Telegraph and in Samabima supplement of Anidda on 10 November 2023

Thursday, November 2, 2023

මානව හිමිකම් බටහිර කුමන්ත්‍රණයක්ද?

 හර්ෂ ගුණසේන –

හර්ෂ ගුණසේන

මානව හිමිකම් ගැන බොහෝ කලකට පෙර සිවිල් සමාජ ක්‍රියාධරයන් හඬ නගන විට එය බොහෝ දෙනෙකු ගේ දෘෂ්ටි කෝණයෙන් බටහිර රටවල අවශ්‍යතාවයන් ඉටු කිරීමට ඔවුන්ගේ මුදල් රැගෙන කරන ව්‍යාපෘතියක් වියවිවේචකයන්ගේ දැක්ම අනුව මානව හිමිකම්  සමපාත වූයේ නව ලිබරල් චින්තනයටයි.  එබැවින් සමාජවාදීහුද වාමාංශිකයෝද ජාතිකවාදී හුද  ජාතිවාදීහුද  යුදවාදීහුද සමස්ත ජනයාගේ මානව හිමිකම් රැකීමේ ආස්ථානයට විරුද්ධ වුහමානව හිමිකම් කන්නදැයි ඔවුහු ඇසූහ.මෙය කූට ප්‍රාප්තියට පත්වූ යේ ලංකාවේ දැනට සිටින කාදිනල් හිමිද වසර ගණනාවකට පෙර මානව හිමිකම් යනු බටහිර සංස්කෘතිය අප මත බලෙන් පැටවීමට උත්සාහ කිරීමක් බව ප්‍රසිද්ධියේ කියා සිටීමත් සමගයරට තුල ඒ සඳහා විශාල ජනමතයක් නොමැති නම් උන්වහන්සේ එවැනි ප්‍රකාශයක් සිදු නොකරනු ඇතඑම ප්‍රකාශයේ මෙරට පසුගාමී ජන මතය නිරූපනය විය.

එමෙන්ම දේශපාලන පක්ෂ සහ දේශපාලනඥයන් විරුද්ධ පක්ෂයේ සිටින විට මානව හිමිකම් ගැන බොහෝ සෙයින් සංවේදී වන අතර ආණ්ඩු බලය ලැබුන පසු එම සංවේදීත්වය ඔවුන් වෙතින් ගිලිහී යයි.ඒ සඳහා එක් හේතුවක් වන්නේ ආණ්ඩුව අස්ථාවර කිරීම සඳහා විරුද්ධ පක්ෂ විසින් මානව හිමිකම් මෙවලමක් ලෙස පාවිච්චි කිරීමයිපවතින ආණ්ඩුවද මානව හිමිකම් නොසලකා සිය බලය තහවුරු කර ගැනීමට උත්සහ කරයිඑවිට එය මෙවලමක් පමණිමානව හිමිකම් වෙනුවෙන් හඬ නැගීමේ අයිතිය සැමවිටම ආණ්ඩු විරෝධී පිරිස් අත  පමණක් පැවතිය යුතු යයි සිතීම හුදු ප්‍රලාපයකිමානව හිමිකම් යනු මානවයන්ට ඇති විශ්ව සාධාරණ අයිතියකි.

ලෝකය මෙම දිසාවට අනුක්‍රමයෙන් ගමන් කරමින් සිටීඑය වඩාත් පැහැදිලි වන්නේ එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ විශ්ව කාලාන්තර සමාලෝචනයේ ක්‍රියාකාරකම් වල ප්‍රගතිය පිළිබඳව සලකා  බලන විටය.

එක්සත් ජාතින් විසින් මානව හිමිකම් පිලිබඳ විශ්ව ප්‍රකාශණය නිකුත් කරන ලද්දේ 1948 දී ය.එවකට තිබුන කුඩා දෙපාර්තමේන්තුව ජිනීවා වලට ගෙන ගොස් මානව හිමිකම් මධ්‍යස්ථානය ඇති කරන ලද්දේ 1980 ගණන් වලය. 1993 වියනා ප්‍රකාශනයෙන් පසුව එම වසරේදී මානව හිමිකම් මහා කොමසාරිස් වරයෙක් පත් කරන ලදීකොමසාරිස් වරයාගේ කාර්යය වන්නේ මානව හිමිකම ප්‍රවර්ධනය සහ ආරක්ෂා කිරීමඒ අනුව ජනතාව බලාත්මක කිරීමට උදවු කිරීමමේ සම්බන්ධයෙන් ආණ්ඩු වලට උදවු කිරීම සහ සියලු එක්සත් ජාතීන්ගේ වැඩ සටහන් වලට මානව හිමිකම් දර්ශනය ඇතුලත් කිරීම වේ.

එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් කවුන්සිලයේ විශ්ව කාලාන්තර සමාලෝචනයේ අරමුණ වන්නේ එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ සිටින සෑම රටකම ජනතාවට දැනෙන පරිදි ඒවායේ මානව හිමිකම් ගුණාත්මක වශයෙන් ඉහල නැංවීමයිමෙම ක්‍රියාවලිය බිම්  මට්ටමේ මානව හිමිකම් සුරැකීම ඉලක්ක කොට ඇතමේ සඳහා රාජ්‍යයන්හි මානව හිමිකම් වාර්තාව සමාලෝචනයට බඳුන් කෙරෙන අතර  කුමන ආකාරයේ හෝ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයන්ට අවධානය යොමුකෙරේ.

විශ්ව කාලාන්තර සමාලෝචනය ඇතිකරන ලද්දේ 2006 මාර්තු මස එක්සත් ජාතීන්ගේ මහා මණ්ඩලයේ සම්මත කර ගන්නා ලද 60/251 යෝජනාව අනුවයිමේ අනුව එක්සත් ජාතීන්ගේ සියලු සාමාජික රටවලට වසර 4-5 කට වරක් සිය මානව හිමිකම් චර්යාව අනෙක් රටවල සමාලෝචනයට භාජනය කිරීමට සිදුවේඒ අනුව සෑම රටක්ම නිශ්චිත කාලයේදී සිය රටේ මානව හිමිකම් ප්‍රවර්ධනය සඳහා ගත් ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳව වාර්තාවක් ඉදිරිපත් කරන අතර එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජික රටවල් විසින් මෙම ක්‍රියාමාර්ග වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා නිර්දේශ සහ යෝජනා ඉදිරිපත් කරනු ලැබේවර්ෂ 2008 දී පළමු සමාලෝචනය සිදු  කෙරුණු අතර මේ වනවිට එක්සත් ජාතීන්ගේ සාමාජික රටවල් 193  තුන් වතාවක් සමාලෝචනය සඳහා භාජන වී තිබේ.

ශ්‍රී ලංකාව සම්බන්ධයෙන් 2023 ජුලි මස විශ්ව කාලාන්තර සමාලෝචනයේ වාර්තාවේ විවිධ රටවල් විසින් ඉදිරිපත් කෙරුණු තෝරාගත් යෝජනා සහ නිර්දේශ වල පරිවර්තනයක් පහත දක්වා ඇතඒ රටවල් බටහිර රටවල් පමණක්ම නොවේඔවුහු සමස්ත ලෝක ප්‍රජාව නියෝජනය කරතිශ්‍රී ලංකාවට මුළු නිර්දේශ 294 ක් ලැබුන අතර එයින් තෝරාගත් යෝජනා 31ක් පහත දක්වා ඇත.

එමෙන්ම අමෙරිකා එක්සත් ජනපදය සම්බන්ධයෙන් 2021 මාර්තු මස සිදු කෙරුණු විශ්ව කාලාන්තර සමාලෝචන වාර්තාවේ විවිධ රටවල තෝරාගත් නිර්දේශ පරිවර්තනය කර ඉදිරිපත් කර ඇතඇමෙරිකා  එක්සත් ජනපදයට මුළු නිර්දේශ 347 ක් ලැබී තිබුණි.එයින් තෝරාගත් යෝජනා 34ක් පහත දක්වා ඇත.

ශ්‍රී ලංකාවේ සහ ඇමෙරිකාවේ මානව හිමිකම් ප්‍රශ්ණ සහ ඒ සම්බන්ධ යෝජනා සහ නිර්දේශ ඉදිරිපත් කරන රටවල පසුබිම සලකා  බැලීමේදී  මානව හිමිකම් සුරක්ෂිත කිරීම යනු හුදු බටහිර මතවාදයක් පමණකි යන පසුගාමී මතවාදය බැහැර කර මානව හිමිකම් යනු සමස්ත ලෝක ප්‍රජාව ම සිය රටවල් මුහුණ දෙන විවිධ දුෂ්කරතා මධ්‍යයේ ඒවා නිවැරදි කර ගනිමින් ඉදිරියට යාමට දරන උත්සාහයක් බව අවබෝධ කර ගැනීමට හැකිය.

තෝරාගත් යෝජනා සහ නිර්දේශ වල අදාල අංකය  ඉදිරියෙන් දක්වා ඇති අතර අවසානයේ නිර්දේශ ඉදිරිපත් කල රටේ නම දක්වා ඇතමෙම නිර්දේශ වලට බොහෝ සෙයින් සමාන තවත් නිර්දේශ වෙනත් රටවල් වලින් ඉදිරිපත් කර තිබු අතර තෝරාගත් නිශ්චිත නිර්දේශය කල රටේ නම පමණක් සඳහන් කර ඇත.

ශ්‍රී ලංකාව  ලැබුණ නිර්දේශ සහ යෝජනා

65.1 ප්‍රධාන මානව හිමිකම් සම්මුතීන්ට සහභාගී වීම සලකා  බලන්න (යුක්රේන්)

65. 21 එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව හිමිකම් යාන්ත්‍රණ  සමඟ නිර්මාණාත්මකව සම්බන්ධ වෙමින් සහ සහයෝගයෙන් වැඩ කිරීම සහ  ජාතික ක්‍රියාකාරකම් වලට ලැබෙන තාක්ෂණික සහය ලබාගැනීම තව දුරටත් කරගෙන යන්න.(පිලිපීනය)

65.24 බලය විමධ්‍යගත කිරීම සඳහා කටයුතු කරන්න (ස්විට්සර්ලන්තය)

65.26 ඕනෑම ආකාරයක වෙනස් කොට සැලකීමට එරෙහිව නීති පද්ධතිය ශක්තිමත් කිරීමට කටයුතු කරන්න ( කියුබාව)

65.27 දික්කසාදය පිලිබඳ නීති පද්ධතිය වෙනස් කරන්නලිංගිකත්වය සම්බන්ධ දූෂිත ක්‍රියාකාරකම් අපරාධ ලෙස අර්ථ දැක්වෙන සේ අපරාධ නිතිය සංශෝධනය කරන්න. (බුරුන්ඩි)

65.28 ආන්තික ජන කොටස් ප්‍රධාන ජනකොටසට එකතු  කර ගැනීම සඳහා වන උත්සාහයන් බල ගන්වන්නබහුත්වවාදය ක්‍රියාත්මක කරන්න. (බංගලාදේශය)

65.33 ජාතික මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාවේ ස්වාධිනත්වය ආරක්ෂා කරන්න.(යුක්රේන් )

65.35 අධිකරණය සහ මානව හිමිකම් කොමිෂන් සභාව වැනි ආයතන වල ස්වාධිනත්වය සහතික කිරීම සඳහා වන ව්‍යවස්ථා ප්‍රතිසංස්කරණ ඉක්මන් කිරීමට පළල් උපදේශණ ක්‍රියාවලියක් ආරම්භ කරන්න. (ක්‍රොයේෂියාව)

65.53 මරණ දඬුවම නිත්‍යානුකූලව තහනම කිරීම ගැන සලකා බලන්න. (ඉතාලිය)

65.65 සිරකරුවන්ට සැලකීමේදී ජාත්‍යන්තර ප්‍රමිතීන්ට ගරු කිරීම සහතික කිරීම සඳහා බන්ධනාගාර පිරී ඉතිරී යාම අඩු කිරීමට පියවර ගන්න. (ලිබියාව )

65.66 අතුරුදහන් වුවන්ගේ පවුල් සිටින අවිනිශ්චිත තත්ත්වය සිහි තබාගෙන විනිවිද පෙනෙන ආකාරයකින් ඔවුන්ට ප්‍රශ්ණ වලට පිළිතුරු සහ හානි පූරණයට කටයුතු කරන්න. ( පින්ලන්තය) 

65.68 පොලිසිය මගින් සිදුකරන ලද වදහිංසා කිරීම්  සහ නීතිවිරෝධී මරණ පිලිබඳ චෝදනා ගැන නිසි විමර්ශනයක් සිදුකර නඩු පවරන්න. (කොස්ට රිකා)

65.70 රට තුල ඇති එක්සත් ජාතීන්ගේ කාර්යාලය විසින් පෙන්වා දී ඇති පරිදි විවිධාකාර අවස්ථාවල අත්තනෝමතික රඳවා ගැනීම් දක්වා වන පුද්ගල නිදහස අහිමි කිරීම් වලට ඉඩ සලසන හදිසි නීති රෙගුලාසි ප්‍රතිසංස්කරණය කරන්න. (කොලොම්බියා)

65.77 දැනට ඇති ත්‍රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත අහෝසි කරන්නනව පනත ජාත්‍යන්තර වගකීම් වලට අනුකූල වන බවත් කථාකිරීමේ සහ රැස්වීමේ නිදහසට බාධා ඇති නොවන බවත් සහතික කරන්න. (ජර්මනිය)

65.84 ජාත්‍යන්තර වගකීම් වලට අනුකූල වනසේ ජාතික නීති සකස් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ඉදිරියට ගෙන යන්න. (රුසියාව)

65.91  අපරාධකරුවන් නිතිය ඉදිරියට පැමිණවීම සහතික කරනු වස් ශ්‍රී ලංකාවේ ආරක්ෂක අංශ විසින් සිදු කරනු ලබන පැහැර ගැනීමඅනිතිකව රඳවා ගැනීමවධ හිංසා පැමිණවීම සහ  ලිංගික හිංසනය පිළිබඳව කෙරෙන විමර්ශන කඩිනම් කරන්න. (බොට්ස්වානා)

65.94 යුද්ධය කාලය තුල හමුදාව විසින් අත්පත් කරගත් ඉඩම් පිළිබඳව ලේඛනයක් සකස් කරන්නතමන්ගේ අහිමිවූ ඉඩම් අයිතිය ආපසු ලබාගන්නා නිතිය ස්ථාපිත කර ඒ සඳහා වන ක්‍රියා මාර්ගය සකසන්නනිතිකව වගවීමේ යාන්ත්‍රණයක් සහ සත්‍යය සෙවීමේ යාන්ත්‍රණයක් සකසන්න. (කොලොම්බියාව)

65.99  ස්වාධින සහ විශ්වාසනීය සත්‍ය සහ සංහිඳියා කොමිසමක් පත් කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ඉදිරියට ගෙන යන්න.(කෙන්යාව)

65.104 රටේ සංහිඳියාව සඳහා වන ක්‍රියාමාර්ග ඉදිරියට කරගෙන යාම සඳහා පරදු පාර්ශ්වයන් සියලු දෙනාම සහභාගී කර ගන්න. (තායිලන්තය) 

65.106 සියලු පරදු පාර්ශ්වයන් සමඟ නිර්මාණාත්මකව එකතු වන අතර ජාතික සංහිඳියාව සඳහා වන ක්‍රියාමාර්ග ශක්තිමත් කරන්න. (වියට්නාමය)

65.107 ජාතික සංහිඳියාව සඳහා වන ක්‍රියාමාර්ග ඉදිරියට ගෙන යන අතර මහජන නිදහස සහතික කරන්න. (යේමනය)

65.114  ජාතික සංහිඳියාව ඉදිරියට ගෙන යාමේ ක්‍රියාමාර්ග ඉදිරියට ගෙනයමින් ජාතික මට්ටමේ ක්‍රියාමාර්ග සඳහාද මුල පුරන්න. (පකිස්ථානය)

65.118 ශ්‍රී ලංකාවේ සංහිඳියාව සහ සහජීවනය  සඳහා  කැබිනට් මණ්ඩලය විසින් අනුමත කරන ලද ජාතික ප්‍රතිපත්තියක් ක්‍රියාත්මක කරන්න. (තුර්කිය)

65.124 ජාතික සංහිඳියාව සඳහා සියලුම පාර්ශ්ව නිර්මාණාත්මකව එකතුකර ගැනීමේ ක්‍රියාව දිගටම කරගෙන යන්න. (චීනය) 

65.129 වින්දිතයන්ට සත්‍යයයුක්තිය සහ හානි පූරණය සඳහා ප්‍රවේශය සහතික කරමින් අන්තර් ජාතික මානුෂිය නීතිය සහ මානව හිමිකම් කඩකළ ඇතැයි සිතිය හැකි අය සම්බන්ධ විමර්ශන වලට ඉඩදී ඒවායේ ප්‍රතිඵල අනුව ඔවුන්ට නඩු පවරන්න. (ඉක්වදෝරය)

65.132 අතුරුදහන් වූවන් පිලිබඳ කාර්යාලයට සහ හානි පූරණය සඳහා වන කාර්යාලයට ඔවුන්ගේ වගකීම් කාර්යක්ෂමව සහ ඵලදායි ලෙස ඉටුකිරීමට අවශ්‍ය ප්‍රතිපාදන සපයන්න.(ඉරානය)

65.134 මානව හිමිකම් කවුන්සිලයට  දුන් පොරොන්දු ඉටු කරමින් විශේෂයෙන්ම වාර්ගික සහ ආගමික සුළුතරයට අයත් ජනතාවට එරෙහිව සිදුවූ මානව හිමිකම් උල්ලංඝනයටඅපයෝජන සහ හිරිහැර කිරීම වලට හමුදාවේ සහ රජයේ නිලධාරීන් ඇතුළු වගකිවයුතු  සියලුදෙනාට ඇති දණ්ඩමුක්තිය අවසන් කරන්න.( ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය) 

65.149 වෛරය සහ ආගමික නොඉවසීමට සපුරා එරෙහි ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රතිපත්තිය දිගටම රැගෙන යන්න. (කියුබාව)

65.161 ස්ත්‍රීන් සහ පුරුෂයන් අතර වේතන පිලිබඳ පරතරය නැති කිරීමට ගන්නා උත්සාහයන් ශක්තිමත් කරන්න.(ඉරාකය)

65.165 අවදානමට ලක් වියහැකි කණ්ඩායම් වලට ඵලදායි සමාජ ආරක්ෂණය සහතික කරන වැඩ පිළිවෙල ශක්තිමත් කරන්න. (සිංගප්පුරුව)

65.251 දරුවන් අපයෝජනයෙන් සහ සුරාකෑමෙන් සහ ළමා විවාහ වලින් ආරක්ෂා කිරීමට තවදුරටත් පියවර ගන්න. (බංගලාදේශය) 

ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට ලැබුන නිර්දේශ සහ යෝජනා 

26.1 නිල අනුමැතිය නොදුන් ඉතිරි සියලු මානව හිමිකම් සම්මුතීන් වලට නිල අනුමැතිය දීමට කටයුතු කරන්න (සෝමාලියාව)

26.23 මානව හිමිකම් කවුන්සිලය සමඟ නැවත සම්බන්ධ වන්නකාන්තාවන්ට එරෙහි සියලු වෙනස් කොට සැලකීම් නැති කිරීමේ සම්මුතියටඅබාධිත පුද්ගලයන්ගේ අයිතීන් පිලිබඳ සම්මුතියට දරුවන්ගේ අයිතීන් පිලිබඳ සම්මුතියට නිල අනුමැතිය දෙන්න (කැනඩාව) 

26.30 කාන්තාවන්ට එරෙහි සියලු වෙනස් කොට සැලකීම් නැති කිරීමේ සම්මුතියට නිල අනුමැතිය දීම සලකා බලන්න.(ඊශ්රාලය )

26.31 කාන්තාවන්ට එරෙහි සියලු වෙනස් කොට සැලකීම් නැති කිරීමේ සම්මුතියටඅබාධිත පුද්ගලයන්ගේ අයිතීන් පිලිබඳ සම්මුතියට සහ දරුවන්ගේ අයිතීන් පිලිබඳ සම්මුතියට හැකිතාක් ඉක්මනින් නිල අනුමැතිය දෙන්න (ජපානය)

26.51 සංක්‍රමණික සේවා නියුක්තයන්ගේ සහ ඔවුන්ගේ පවුල් වල සාමාජිකයන්ගේ අයිතීන් ආරක්ෂා වන ජ්‍යාත්‍යන්තර සම්මුතියට අත්සන් කරන්න. (පිලිපීනය)

26.67 අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණයට සම්බාධක පනවමින් කරන ලද විධායක නියෝග 13928 අවලංගු කරන්න (ඩෙන්මාර්කය)

26.71 අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණයේ  කාර්ය මණ්ඩලයට එරෙහිව පනවන ලද සම්බාධක සියල්ල ඉවත් කරන්න (ප්‍රංශය)

26.75 ජාත්‍යන්තර නීති උල්ලංනයන්ට ඇති දණ්ඩ මුක්තිය අහෝසි කරන්නඅන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණයට පනවා ඇති සම්බාධක ඉවත් කරන්නජාත්‍යන්තර අපරාධ අධිකරණය පිලිබඳ රෝම සම්මුතිය ට නිල අනුමැතිය දෙන්න.(පලස්තීනය)

26.79  මානව හිමිකම් කවුන්සිලය සමඟ නැවත සම්බන්ධ වන්න (ජර්මනිය)

26.93 පැරිස් මූලධර්ම අනුව ජාතික මානව හිමිකම් ආයතනයක් ස්ථාපිත කරන්න. (කටාර්)

26.102 සියලුම මට්ටම් වල රජයේ නිලධාරීන්ට වෙනස් කොට සැලකීමට එරෙහිවීම සම්බන්ධයෙන් අමතර පුහුණු කිරීම් ක්‍රමානුකූලව කරන්න. (කාම්බෝජය) 

26.106 දේශපාලන අවශ්‍යතාවයන් සඳහා මානව හිමිකම් මුවාවෙන් ස්වාධින රාජ්‍යයන්ගේ අභ්‍යන්තර කටයුතු වලට ඇඟිලි ගැසීමෙන් වලකින්න. (චීනය)

26.108 වෙනත් රටවලට නීති විරෝධී ලෙස ආයුධ අපනයනය කිරීම නවත්වන්න. (මෙක්සිකෝව)

26.113 ජාතියවාර්ගිකත්වය,ආගම සහ ලිංගිකත්වය අනුව වෙනස්කොට සැලකීම  සහ නිතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන විසින් සිදුකරන වාර්ගික හඳුනාගැනීම් නැතිකිරීමට සාධනීය පියවර ගන්න. (රුසියාව) 

26.172 සවුදි හමුදා විසින් යේමන ජනතාවට එරෙහිවද ඊශ්රායල් රජය විසින් පලස්තීන ජාතිකයන්ට එරෙහිවද කරනු ලබන කුරිරු ක්‍රියාවන්ට මැදහත් වීමද ඔවුන්ට ආයුධ විකිනිමද  නවත්වන්න. (ඉරානය)

26.176 ග්වන්තනමෝ රඳවාගැනීම් මධ්‍යස්ථානය හැකි ඉක්මනින් වසා දමන්න (ප්‍රංශය)

26.179  මරණ දඬුවම මධ්‍යම ආණ්ඩුව මගින් අහෝසි කර ප්‍රාන්ත රාජ්‍ය ද එය අහෝසි කරන ලෙස උනන්දු කරන්න. (ස්විට්සර්ලන්තය)

26.217 වාර්ගික අසාධාරණත්වය සහ තුවක්කු සංස්කෘතිය නැති කිරීමට නීති ශක්තිමත් කරන්න. (ඉන්දියාව)

26.219 බලය පාවිච්චි කිරීම පාලනය කිරීම  සම්බන්ධ ජාත්‍යන්තර නිර්ණායක වලට අනුව පොලිසියේ කෘරත්වය සම්බන්ධයෙන් වන ක්‍රියාමාර්ග බලගන්වන්න. (තයිලන්තය) 

26 .235 මෑතකදී ගත්  පියවර වන ආරක්ෂිත ප්‍රජාව සඳහා ආරක්ෂිත පොලිස් කටයුතු නමින් යුත් විධායක නියෝගයවාර්ගික හඳුනාගැනීම් නැති කිරීම සහ බන්ධනාගාර සුපරීක්ෂණය යන ක්‍රියාමාර්ග හරහා වාර්ගිකව  වෙනස් කොට සැලකීමට එරෙහි ක්‍රියාමාර්ග ශක්තිමත් කරන්න    (ශ්‍රී ලංකාව)

26.240 හමුදාව තුල සිදුවන ලිංගික හිංසනය සම්බන්ධව කටයුතු කරන්න. (ඊශ්රාලය )

26.261 නිතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ ආයතන තුල   සුදු ස්වෝත්තමවාදීන් වැනි අන්තවාදී කොටස් වල බලය වැඩිවීම ගැන සැලකිලිමත් වන්නනිතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ නිලධාරීන්ට මානව හිමිකම් සහ මූලික නිදහස ඉලක්ක කරගෙන විධිමත් පුහුණුවක් ලබා දෙන්න. (තුර්කිය)

26.265 ආගමික නිදහස පැවැත්වීම සඳහා ඉහල ප්‍රමුඛත්වයක් දෙන්නමේ සම්බන්ධ නිර්මාණාත්මක මුලපිරීම් සඳහා ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව සම්බන්ධ කර ගන්න. (බල්ගේරියාව)

26.268 අන්තර්ජාලයේ අදහස් ප්‍රකාශනයේ නිදහස සහතික කිරීම සඳහා නව ක්‍රියාමාර්ග ගන්න. (හයිටි)

26.271 විරෝධතා කරුවන්ට එරෙහිව නිතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ නිලධාරීන් විසින් ප්‍රමාණයට වැඩි බලයක් යෙදවීම සහ වධහිංසාව පිලිබඳ චෝදනා විමර්ශනය කරන්නසාමකාමී රැස්වීමේ අයිතියට එරෙහි සීමාකිරීම් අඩුකරන්න. (ඊජිප්තුව)

26.275 ඡන්දය පාවිච්චි කිරීමේ අයිතිය සහතික කරන්නප්‍රාන්ත රාජ්‍යයන්  ඡන්දදායකයන් කෙරෙහි වෙනස් කොට සැලකීමේ ප්‍රතිඵලයක් ජනිත විය හැකි ඡන්ද දායකයන් හඳුනාගැනීමේ ක්‍රමවේද භාවිතා කිරීමෙන් වලකින ලෙස දැඩිව ඉල්ලා සිටින්න. (ජර්මනිය)

26.282  අසාධාරණ සේවා පිළිවෙත් ක්‍රියාත්මක කරන සේවා යෝජකයන්ට සම්භාධක පනවන්නසේවක අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය නොවන බව සහතික කරන්න. (මියන්මාරය)

26.283 දුප්පත්– පොහොසත් ආන්තීකරණය සහ සමාජ අසාධාරණත්වය නැති කිරීම සඳහා පුළුල් ක්‍රියාමාර්ග ගන්න. (චීනය)

26.286  රට පුරා අවදානමට ලක්විය හැකි කණ්ඩායම් වල නිවාස රහිත බව අඩු කිරීම සඳහා වන ක්‍රියාමාර්ග තවත් ශක්තිමත් කරන්න.( ඉතියෝපියාව)

26.288 සැමට සාධාරණව ලබාගත හැකි පුළුල් සෞඛ්‍ය සේවයක් ස්ථාපිත කරන්න.(පෝලන්තය) 

26.306 ලිංගික සහ ප්‍රජනන අයිතිවාසිකම් සහ සෞඛ්‍ය සඳහා කාන්තාවන් සහ ගැහැණු ළමයින්ට ඇති ප්‍රවේශය සහතික කරන්න.(ප්‍රංශය)

26.316 හැමට පොදු ගෙවීම් සහිත මාතෘ නිවාඩු සහ මාතෘ සෞඛ්‍ය සේවය ඇතිකිරීම මගින් සේවා ස්ථාන වල සමානාත්මතාව තවදුරටත් වර්ධනය කරන්න. (ශ්‍රී ලංකාව)

26.233 සංක්‍රමණිකයන් සඳහා වන රඳවා ගැනීම් ස්ථාන වල තත්ත්වයවිශේෂයෙන්ම බාල වයස්කාරයන් සම්බන්ධවජාත්‍යන්තර මානව හිමිකම් නීති වලට අනුගත වන බව ඇතික කරන්න.(නොර්වේ)

26.344 කුඩා දරුවන් ඔවුන්ගේ සංක්‍රමණික දෙමාපියන්ගෙන් වෙන් කර ඔවුන් කූඩු ඇතුලට දැමීම නවත්වන්න. (ඉරානය)

https://www.colombotelegraph.com/index.php/harsha-gunasena-3-november-2023/

(Published in Colombo Telegraph and in Samabima supplement in Anidda on November 3, 2023)