Tuesday, August 11, 2020

Challenges of remedying the Sri Lankan economy

 

The politicians and the Government servants of this country are concerned about the privileges they get and the people are concerned about the relief they get. All of them live by mortgaging the future generation – Pic by Shehan Gunasekara

 

The new government will have to face the serious task of reviving the economy. Those who governed the country after the independence, those who were in the opposition during that period and the people who have voted in the elections from the independence are responsible for the economic plight of the country. 

There is a Sinhala saying that the mansion is according to the devil. As a person who voted from 1977, I feel that I am also responsible for this. This article is written in that point of view.

The economy was already in a bad shape but it was aggravated after COVID-19. There were deficits, which means the expenses of the Government were more than its income, in the Government budget from the independence except for two years where M.D.H. Jayawardena was the Minister of Finance. The deficits were met by the domestic and foreign borrowings.

If the excessive expenses were of the capital nature and those investments generated adequate returns resulting in an expansion of the economy it would have been a gainful act since the burden would not have been felt when the debts were repaid. 

On the other hand, if the excessive expenses were of the recurrent nature which means the expenses for consumption or there are no adequate returns of the capital expenses it would be a burden to repay the debts. Sri Lanka faces this situation today. 



Budget deficits

Budget deficits keep on increasing at the election years in Sri Lanka. This is a common phenomenon under all the governments. In recent times it happened in 2015 as well. Although there were various arguments the prime reason for this was to bribe the voters officially. People also like this. That was the reason we had the promises such as bring rice even from the moon. There were such promises in this election as well.

The other main reason for a deficit budget is reduction of Government revenue. The main component of Government revenue is tax income. During the period of the government up to 2014 government revenue in relation to Gross Domestic Production (GDP) was dropped. At that time there were various concessions to the business community. 

The previous Government increased the taxes and took away certain tax concessions in order to consolidate the weakening fiscal situation of the country. Thereafter, the Government account started to improve but there were hardships to the business community. This Government has taken off the increase taxes and thereby the Government revenue dropped drastically prior to the COVID-19 disaster.

The Government gets around 80% of its tax income from indirect taxes whereas only 20% comes from direct taxes. The beggar as well as the affluent person equally pay the indirect tax. Direct taxes are paid by those who can pay. In India as well as in Singapore around 50% of the tax revenue is from direct taxes. The Government hopes to promote investments by reduction of direct taxes. It is to be investigated whether this hope was materialised. 

The Gini coefficient indicates the disparity of the income distribution of a country. An increase of Gini index means an increase of the disparity of income distribution. In 1988 Gini Index of Sri Lanka was 32 and in 2016 it was 39.8. In most of the countries other than Scandinavian countries the Gini Index is high. 

The most suitable economic model for Sri Lanka is social market economy which was accepted by the previous Government as a principle but was not implemented. The benefit of this is that there would be an adequate social cover for vulnerable segments such as unemployed and elderly people. The President sometime before assuming duties mentioned that he would follow socialist market economy. This is applicable for a country like China and not for us. 

The trade balance of the country is continuously unfavourable which means the import expenses are more than the export income. The deficit is met with the foreign reserves of the country. These foreign reserves are mainly comprising of the foreign loans. Export income dropped drastically during the government till 2014 and the previous government also failed to bring it back to the level it was.

Japan is the country which is having highest ratio of debt to GDP which is 237%. Japan is having a budget deficit as well which was very high previously and now it was brought down to the level of 3.7% in 2018. Japan from the government budget spends on social security, education and infrastructure soft and hard which facilitate their businesses. Majority of public debt of Japan is domestic debt since the domestic savings is high.

Japan is having an excess of the current account which includes the balance of the trade account. In 2017 the excess was second only to Germany. The reason for this is the export income and the foreign remittances. Therefore, the issue is when there are deficits in the government budget, trade balance or current account with excessive public debt. Sri Lanka is in such a situation. Another country in this category is Greece.



Public sector

The public sector of Sri Lanka is comparatively large. Government business entities incur losses due to undue political interference and inefficient management. Politicians continue to maintain these institutions to provide employment to their henchmen and to exercise power through these institutions. People want to get employment in those institutions through politicians without proper qualifications and due to so-called patriotism which was implanted in them by the very politicians. 

If the Government can sell these institutions by calling proper tenders or if those institutions can be managed by an independent authority which can ensure zero political influence the burden of those institutions to the Government budget can be minimised.

There are unnecessary appointments in Government departments as well. Those who govern and those who are governed equally like this situation. Those who govern give appointments with an eye of the elections. Those who are governed like public sector jobs since they are entitled to an un-contributory pension scheme and more importantly they can work less compared to the private sector. Some join the public sector by abandoning higher paying private sector jobs. This situation is a burden to the national economy.

The driving force of the national economy is the banks. The two largest banks in Sri Lanka, Bank of Ceylon and People’s Bank are State banks. These banks are inefficient compared to the private sector banks. The people of this country pay for this inefficiency and hiding behind that inefficiency the private banks earn profits. If the Government either privatises these two banks or ensures that those are run efficiently without political influence there will be a reduction of excessive profits of the banking industry in this country and it will be beneficial to the businesses and the people. 

Out of the top 10 companies in Sri Lanka there are four banks and out of the top 20 companies there are seven banks. In India corresponding figures are one and three and in United States it is one and two. In a progressive country there should be more manufacturing companies with in the top 10 or 20 companies, not banks. Out of those companies also the majority should be export companies. 



Doing business

If a country is to progress on the economic front there should be respect for the business entities of the people of that country. People of this country think that businesses are run by cheaters. They respect the officers of the armed forces or the medical officers more than the businessmen. 

Without uplifting the Small and Medium-scale Enterprises (SMEs) it would be difficult to uplift the economy of this country. Producing doctors or engineers or accountants alone would not be sufficient to take the economy forward since they are not the driving force of the economy. The Government and the various institutions should facilitate these SMEs and there should be due recognition form the people for them. This recognition does not come from a set who like to spend time in vain.

Foreign Direct Investments are not coming to the country due to the inefficient cluster of institutions, commission mafia, policy inconsistency and the perception of the absence of rule of law. Also, it would be disadvantageous for investors to come here for industries with low technology if the workers are paid comparatively higher salaries and they have the legal right to strike. Similarly, they would not invest in industries with high technology if the workforce is not competent enough to handle it. Therefore, they would go to Bangladesh or to Vietnam. Both countries were behind us. 

Universities in our country should produce not only academics but also professionals in various fields. Reactionary political parties and the student community do not promote modernisation of the universities. They even support ragging of the newcomers which eventually turns them into a bunch of imitators. Welivitiye Soratha Thero, the first Vice Chancellor of the Vidyodaya University, said that the students should be revolutionaries, of course ideologically. Education should take the lead in economic development.

The Government which was in power up to 2014 attempted to increase the economic growth by construction and services. It appears to be that the policy of the present Government is to restrict imports and promote local producers. There is no question that we need an economy based on production. However, it should not be associated with so-called patriotism.

Imports are needed for exports as well as for the products which cannot be manufactured here economically. Also, through the import restrictions there can be a promotion of inefficient industries which prevailed during the 1970-1977 era. Local industries should aim not only for the 20 million local market, they should aim for the unlimited export market as well. That is why exports are more important than import substitutions.

The entrepreneurs especially the SMEs pay less attention to the quality of the goods and services they produce. Some of them do away with long-term continuity of the businesses in exchange for short-term gains by sacrificing the quality. A country should produce entrepreneurs who preserve the quality of the goods and services produced by them.

In this hour a lot of people request strong leadership. Businesses cannot be promoted as fighting wars. For that there should be a change of attitudes of the people as well as a change of facilities provided by the Government and its policies. There should be a democratic approach for this since the so-called strong governments of this country ended up in making disasters for the country, the people and themselves.

The politicians and the Government servants of this country are concerned about the privileges they get and the people are concerned about the relief they get. All of them live by mortgaging the future generation. People should live to work rather than work to live. If working can be the passion of life a person can live to work. We need this type of people to uplift the economy. The Buddha lived to work and not worked to live.

published in DailyFT on 11 August 2020

http://www.ft.lk/columns/Challenges-of-remedying-the-Sri-Lankan-economy/4-704385

Monday, August 10, 2020

ශ්‍රී ලංකා ආර්ථිකය ගොඩනැගීමේ අභියෝග

 හර්ෂ ගුණසේන –

හර්ෂ ගුණසේන

විශාල බලයක් සහිතව අලුතෙන් පත් වෙමින් සිටින බව පෙනෙන නව ආණ්ඩුවට මුහුණ දීමට සිදුවන මූලික ගැටළුව වන්නේ ආර්ථික අර්බුදයයි. කොවිඩ් හේතුවෙන් බරපතල තත්ත්වයකට පැමිණ ඇති ආර්ථිකය ඊට පෙරද පැවතියේ අනතුරුදායක තත්ත්වයකය. 

මෙරට මුහුණදෙන ආර්ථික ගැටළුවට නිදහසෙන් පසු මෙරට පාලනය කළ සියළුම දේශපාලන පක්ෂද පාර්ලිමේන්තුවේ සිටි විරුද්ධ පක්ෂද මෙරට ජීවත්වූ මැතිවරණ වලදී ඡන්ද බලය පාවිච්චි කළ සියළු ජනතාවද වග කිව යුතු වෙයි. විමානය සෑදෙන්නේ පෙරේතයා ගේ හැටියට යයි කියමනක් තිබේ.එබැවින්  ජනතාවට මේ වගකීමෙන් මිදිය නොහැක. වර්ෂ 1977 සිට ඡන්දය පාවිච්චි කළ පුරවැසියෙක් වශයෙන් එම වගකීමට මමද බැඳී සිටිමි. මේ ලිපිය ලියැවෙන්නේ එම දෘෂ්ටි කෝනයෙනි.

නිදහසෙන් පසුව වර්ෂ දෙකක හැර මෙරට රාජ්‍ය අයවැයේ හිඟයක් තිබුණි. එනම් රාජ්‍යයේ වියදම් ලැබෙන ආදායමට වඩා වැඩි වීමයි. මෙම හිඟය පියවා ගන්නේ දේශීය සහ විදේශීය ණය වලිනි. එම වැඩිපුර කරණ වියදම් ප්‍රාග්ධන වියදම් වන්නේ නම් සහ එම ආයෝජනයන් ගෙන් ප්‍රමාණවත් ප්‍රතිලාභ ලැබී ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වන්නේනම් එය ලාභදායි කටයුත්තකි. මක්නිසාද යත් ණය ගෙවන විට එහි බරක් නොදැනෙන බැවිනි. එසේ නොමැතිව වැඩිපුර කරණ වියදම් පුනරාවර්තන හෙවත් පරිභෝජනය සඳහා කරණ වියදම් වන්නේ නම් හෝ ප්‍රාග්ධන ආයෝජනයන් ගෙන් බලාපොරොත්තු  ප්‍රතිලාභ නොලැබෙන්නේ නම් හෝ ඒ සඳහා ගන්නා ණය ගෙවීම අසීරු කාර්යයක් වනු ඇත. ශ්‍රී ලංකාව අද මුහුණ දී ඇත්තේ මෙම තත්ත්වයටයි.

මෙරට මැතිවරණ වර්ෂ වලදී අයවැය හිඟය වැඩිවේ. සැම රජයකම මෙම තත්ත්වයේ වෙනස් නොවේ. මෑත කාලයේදී 2015 වර්ෂයේදීද එය දැකගත හැකි විය. විවිධ තර්ක ඉදිරිපත් කළත් එයට ප්‍රධාන හේතුව වන්නේ මැතිවරණ ජයග්‍රහණය සඳහා ජනතාවට නිත්‍යානුකුල අල්ලස් දීමයි. ජනතාවද  මේ සඳහා කැමැත්තක් දක්වති.මැතිවරණ වලදී හඳෙන් හෝ හාල් ගෙනත් දීම වැනි පොරොන්දු එන්නේ ද ඒ අනුවයි. එවැනි පොරොන්දු මේ මැතිවරණයේදීද දක්නට ලැබුණි.

අයවැය හිඟයට හේතුවන තවත් ප්‍රධාන කරුණක් වන්නේ අඩුවන රාජ්‍ය ආදායමයි. රාජ්‍ය ආදායමේ ප්‍රධාන සංඝටකයක් වන්නේ බදු ආදායමයි. වර්ෂ 2014 දක්වා පැවති ආණ්ඩු කාලය තුළ රාජ්‍ය ආදායම දළ දේශීය අදායමට සාපේක්ෂව පහත වැටුණි. එකල ව්‍යාපාරිකයන්ට බොහෝ බදු සහන විය. පසුගිය ආණ්ඩුව මගින් යම් බදු සහන අහෝසි කර බදු වැඩි කරණ ලදී. මේ මගින් රාජ්‍ය ආදායම වැඩිවී රාජ්‍ය ගිණුම් වල තත්ත්වය යහපත් වීමට ආරම්භ වූ නමුත් ව්‍යාපාර වලට අපහසුතා ඇතිවිය. මෙම රජය මගින් නැවත බොහෝ බදු අහෝසි කිරීම මගින් රාජ්‍ය ආදායම පහත වැටුණි.  

රාජ්‍ය බදු වලින් 80% ක් පමණ ලැබෙන්නේ වක්‍ර බදු මගිනි. ඍජු බදු මගින් ලැබෙන ප්‍රමාණය 20% ක් පමණය.වක්‍ර බදු එනම් පරිභෝජනය මත පනවන බදු හිඟන්නා ද ධනපතියාද විසින් එකසේ ගෙවනු ලැබේ. ඍජු බදු ගෙවන්නේ ගෙවීමට හැකියාව ඇති අය පමණි. සිංගප්පුරුවේ ද  ඉන්දියාවේ ද රාජ්‍ය බදු ආදායමෙන් 50%ක් පමණ ලැබෙන්නේ ඍජු බදු වලිනි. ඍජු බදු අඩු කිරීමෙන් රජයක් බලාපොරොත්තුවන්නේ බදු ගෙවන්නන් විසින් කරනු ලබන ආයෝජන දිරි ගැන්වීමයි. මෙම බලාපොරොත්තුව ඉටුවී ඇත් දැයි විමසා බැලිය යුතුය.

රටක ආදායම් බෙදී යාමේ විෂමතාව ගිනි දර්ශකය මගින් පෙන්වනු ලැබේ. ගිනි දර්ශකය වැඩිවීම මගින් රටේ ආදායම අසමාන ලෙස බෙදී යාමේ වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරයි. ශ්‍රී ලංකාවේ මෙය 2016 දී  39.8 ක් වූ අතර 1988 දී එය  32 ක් විය. ස්කැන්ඩිනේවියානු රටවල් හැර ලෝකයේ බොහෝ රටවල් වල ගිනි දර්ශකය වැඩි අගයක් ගනී. අපට වඩාත් උචිත වන්නේ පසුගිය රජය ප්‍රතිපත්තිමය වශයෙන් පිළිගත් එනමුත් ක්‍රියාත්මක නොකළ සමාජ වෙළෙඳපොළ ආර්ථික ක්‍රමයකි. ඒ මගින් සමාජයේ අවවරප්‍රසාදිත විශේෂයෙන් රැකියා විරහිත සහ වියපත් සමාජ කොටස් වලට සහන සැලසේ. ජනාධිපතිවරයා පදවිප්‍රාප්ත වීමට පෙර කලකට ඉහතදී අනුගමනය කරණ බව කී සමාජවාදී වෙළෙඳපොළ ආර්ථිකය අදාල වන්නේ චීනය වැනි රටවලටයි, අපට නොවේ.

එමෙන්ම මෙරට වෙළෙඳ  ගිණුම දිගින් දිගටම අවාසි සහගත තත්ත්වයක් පෙන්නුම් කරයි. එනම්   රටේ අපනයන ආදායමට වඩා ආනයන වියදම වැඩිය.  මෙම හිඟය ප්‍රතිපූරණය කරන්නේ රටේ ඇති විදේශ සංචිත මගිනි. මෙම විදේශ සංචිත බොහෝවිට සමන්විත වන්නේ විදේශ වලින් ණයට ගන්නා මුදල් වලිනි. අපනයන ආදායමද 2014 දක්වා පැවති රජය කාලයේ අවවර්ධනයක් පෙන්නුම් කළ අතර පසුගිය රජයද එය පෙර පැවති තත්ත්වයට වර්ධනය කිරීමට අසමත් විය.

දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් වශයෙන් රාජ්‍ය ණය වැඩිම රට ජපානයයි. එය 237% කී. ජපානයේ අයවැය හිඟයක් ද ඇත. එය අතීතයේ යම් වර්ෂ වල 8% මට්ටම දක්වා ඉහළ ගිය අතර  වර්ෂ 2018 දී 3.7% ක් විය. ජපානය රාජ්‍ය අයවැයෙන් සමාජ ආරක්ෂනයටද අධ්‍යාපනයටද වෙනත් පොදු වැඩ වලටද වියදම් කරමින් ව්‍යාපාර සඳහා මෘදු සහ දෘඪ යටිතල පහසුකම් සලසා දෙයි. එරට රාජ්‍ය ණයෙන් විශාල ප්‍රමාණයක් දේශීය ණය වේ.  ජපානය වෙළෙඳ ශේෂයද ඇතුළත් වන ජංගම ගිණුමේ ශේෂයේ  විශාල අතිරික්තයක් පෙන්වන රටකි. 2017 දී එය දෙවැනි වූයේ ජර්මනියට පමණි. මෙයට හේතු වන්නේ දියුණු ව්‍යාපාර වලින් ලැබෙන අපනයන ආදායම සහ විදේශීය ප්‍රේෂණ යි. එබැවින් ප්‍රශ්ණය වන්නේ වෙළෙඳ ශේෂයද අයවැය හිඟයද රාජ්‍ය ණයද අවාසි සහගත වන විටය. ශ්‍රී ලංකාව එවැනි රටකි.එවැනි තවත් රටක් නම් ග්‍රීසියයි.

මෙරට රාජ්‍ය අංශය අසාමාන්‍ය ලෙස විශාලය. අකාර්යක්ෂම කළමණාකරණය සහ අනවශ්‍ය දේශපාලන මැදහත්වීම් නිසා රාජ්‍ය අංශයේ ව්‍යාපාර පාඩු ලබයි. දේශපාලනඥයන් මේ ව්‍යාපාර පවත්වා ගෙන යන්නේ තම හිතවතුන්ට රැකියා දීම සඳහා සහ තමන්ගේ බලය ඒ මගින් පවත්වා ගෙන යාම සඳහා ය. ජනතාව මේ ව්‍යාපාර විකිනීමට විරුද්ධ වන්නේ තමන්ට දේශපාලනඥයන් හරහා සුදුසුකම් වලින් තොරව ඒවායේ රැකියා ලබා  ගැනීමට ඇති අවශ්‍යතාව සහ එම දේශපාලනඥයන් විසින්ම තමන් වෙත ආරෝපණය කරණ ලද ඊනියා දේශප්‍රේමය නිසාය. රජය විසින් මේවා ටෙන්ඩර් කැඳවා විකුණා දැමීම මගින් හෝ සිංගප්පුරුවේ මෙන් සම්පූර්ණ ස්වාධීන ආයතනයක් මගින් පාලනය කිරීමෙන් හෝ මෙම තත්ත්වය සමනය කර ගත හැක. එමගින් රාජ්‍ය අයවැයට වන බලපෑම අවම කර ගත හැක.

රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තු වල ද අනවශ්‍ය ලෙස සේවක පත්වීම් දක්නට ලැබේ. පාලකයෝ ද පාලිතයෝ ද මේ තත්ත්වයට කැමැත්තක් දක්වති. පාලකයන් මැතිවරණ බලාපොරොත්තුවෙන් පත්වීම් දෙන අතර පාලිතයන් එනම් ජනතාව රාජ්‍ය සේවයේ තිබෙන විශ්‍රාම වැටුපත් එම සේවයට ඇතුළත් වීම තුළ පුද්ගලික අංශයට සාපේක්ෂව නිකරුනේ කාලය ගත කිරීමට ඇති හැකියාව නිසාත් රාජ්‍ය සේවයේ රැකියාවකට කැමතිවෙති. සමහරු වැඩි වැටුප් ලබන පුද්ගලික අංශයේ රැකියා අතහැර රාජ්‍ය අංශයට එකතු වෙති. මෙම තත්ත්වය ජාතික ආර්ථිකයට බරකි.

රටේ ආර්ථිකය දුවවන ගාමක බලය රටේ ඇති බැංකු වලින් සපයනු ලැබේ. මෙරට ඇති විශාලතම බැංකු දෙක වන ලංකා බැංකුව සහ මහජන බැංකුව රාජ්‍ය ආයතන වේ. ඒවායේ කටයුතු කෙරෙන්නේ සාපේක්ෂ වශයෙන් අකාර්යක්ෂම ලෙසය. මේ අකාර්යක්ෂමතාවට ගෙවනු ලබන්නේ රටේ ජනතාවයි. එමෙන්ම එයට මුවා වී අවශේෂ බැංකු විසින්ද ලාභ ලබනු ලැබේ. ලංකා බැංකුව සහ මහජන බැංකුව කාර්යක්ෂම ලෙස පවත්වා ගනු ලැබුව හොත් හෝ පුද්ගලීකරණය කළහොත් හෝ මෙරට බැංකු ක්ෂේත්‍රය තුළ ඇති අසාමාන්‍ය ලාභ අඩුවී ව්‍යාපාර වලට සහ ජනතාවට සෙත සැලසෙනු ඇත. මේ රටේ පළමු කොම්පැනි 10 තුළ බැංකු  4 ක් ඇති අතර පළමු කොම්පැනි 20 තුළ බැංකු  7 ක් තිබේ. ඉන්දියාවේ පළමු කොම්පැනි 10 තුළ ඇත්තේ එක බැංකුවකි, පළමු කොම්පැනි 20 තුළ බැංකු 3 ක් තිබේ. ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ පළමු කොම්පැනි 10 තුළ එක බැංකුවක් ඇති අතර පළමු කොම්පැනි 20 තුළ ඇත්තේ බැංකු දෙකක් පමණි. ඉදිරිගාමී රටක පළමු කොම්පැනි 10  හෝ  20 හෝ තුළ වැඩි ප්‍රමාණයක් තිබිය යුත්තේ නිෂ්පාදන ආයතනයි, බැංකු නොවේ. ඒවායිනුත් බහුතරය අපනයන ව්‍යාපාර විය යුතුය.  

රටක් ආර්ථික වශයෙන් දියුණු වීමට නම් එරට ව්‍යාපාර කෙරෙහි ජනතා ගෞරවයක් සහ පිළිගැනීමක් තිබිය යුතුය. මෙරට ජනතාව සිතන්නේ ව්‍යාපාර කරනු ලබන්නේ වංචනිකයන් විසින් බවය. ඔවුන් ව්‍යාපාරිකයාට වඩා හමුදා නිලධාරියාට හෝ වෛද්‍යවරයාට හෝ ගරු කරති. රට පුරා සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර නැංවීමෙන් තොරව රටේ ආර්ථිකය ශක්තිමත් කිරීම අසීරු වනු ඇත.  වෛද්‍යවරුන් හෝ ඉංජිනේරුවන් හෝ ගණකාධිකාරීන් හෝ ඇති කිරීමෙන් පමණක් ආර්ථිකය ඉදිරියට ගමන් නොකරයි. මක්නිසාද යත් ඔවුන් ආර්ථිකයේ ගාමක බලවේගය නොවන නිසාය. මේ සඳහා රජය විසින් සහ විවිධ ආයතන විසින් පහසුකම් සැලසිය යුතු අතර මෙම කුඩා ව්‍යාපාර වලට මනා පිළිගැනීමක් ජනතාව කෙරෙන් ලැබිය යුතුය. නිකරුනේ කාලය ගත කිරීමට කැමති පිරිසක ගෙන් මෙම පිළිගැනීම නොලැබේ.

මෙරට ඇති අකාර්යක්ෂම ආයතන පද්ධතිය,  කොමිස් පද්ධතිය, රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති වල අස්ථායි ස්වභාවය සහ නීතියේ අධිපත්‍යය පිලිබඳ විශ්වාසයක් නොමැති වීම  තුළ විදේශ ආයෝජන මෙරටට පැමිණීම සීමාවී ඇත. එමෙන්ම සාපේක්ෂව වැඩි වැටුප් ලබන වැඩ වැරීම සඳහා නීතිමය සහන සහිත ශ්‍රම බලකායක් සිටින රටක අඩු තාක්ෂණයක් සහිත ව්‍යාපාර සඳහා ආයෝජනය කිරීම අවාසි සහගතය. තාක්ෂණ දැනුමෙන් නොපිරිපුන් ශ්‍රම බලකායක් සිටින රටක වැඩි තාක්ෂණයක් සහිත ව්‍යාපාර සඳහා ආයෝජනය කිරීම අවාසි සහගතය. එබැවින් ආයෝජකයෝ මෙරටට නොපැමිණ බංග්ලා දේශයට හෝ වියට්නාමයට හෝ යති. කලකට පෙර ඒ දෙරටම සිටියේ අපට පසුපසිනි.

අපේ රටේ විශ්ව විද්‍යාල මගින් ශාස්ත්‍රඥයන් මෙන්ම වෙළෙඳ පොළ සඳහා අවශ්‍ය ක්ෂේත්‍ර වල වෘත්තීයවේදින්ද බිහි කළ යුතුය. පසුගාමී දේශපාලන පක්ෂ සහ ශිෂ්‍ය ප්‍රජාව විසින් විශ්ව විද්‍යාල නවීකරණය කිරීමට එරෙහිව කටයුතු කරනු ලැබේ. සිසුන් අනුකාරක අහිනක් බවට පත්කරන නවක වධය ටද ඔවුහු පක්ෂපාත වෙති. විද්‍යෝදය විශ්ව විද්‍යාලයේ ප්‍රථම උප කුලපති වැලිවිටියේ සෝරත හිමියෝ විශ්ව විද්‍යාල සිසුන් විප්ලවකාරී විය යුතු බව කිහ. ඒ මතවාදී වශයෙනි.  ආර්ථික සංවර්ධනයේ පෙරමුණ ගත යුතු වන්නේ අධ්‍යාපනයයි.

ආර්ථික වර්ධනය ඉදිකිරීම් මගින් සහ සේවා මගින් ලබා ගැනීමට 2014 දක්වා පැවති රජය උත්සාහ කළ අතර පසුගිය රජය රාජ්‍ය අයවැය ස්ථාවර කිරීම සඳහා කටයුතු කළේය. වර්තමාන රජයේ ප්‍රතිපත්තිය ආනයන සීමා කර දේශීය නිෂ්පාදකයා දිරිගැන්වීම බව පෙනෙන්නට තිබේ. අපට අවශ්‍ය වන්නේ නිෂ්පාදනය මූලික කරගත් ආර්ථික ක්‍රමයක් බවට විවාදයක් නැත. එහෙත් එයට ඊනියා දේශප්‍රේමය ගාවා ගත යුතු නැත. අපනයන සඳහා සහ මෙරට ආර්ථික වශයෙන් සාර්ථකව නිෂ්පාදනය කළ නොහැකි භාණ්ඩ සඳහා ආනයන ද අවශ්‍ය වේ. එමෙන්ම 1970 -1977 කාලයේ තිබුනා වැනි  අකාර්යක්ෂම ව්‍යාපාර ආනයන සීමාව හරහා දිරි ගැන්වේ. මෙරට ව්‍යාපාර නිෂ්පාදනය කළ යුත්තේ මිලියන 20 ක් වන මෙරට වෙළෙඳපොළ සඳහා පමණක් නොවේ. අසීමිත වූ ලෝක වෙළෙඳපොළ සඳහාය. මෙරට වෙළෙඳපොළ සඳහා වන ආනයන ආදේශන ද වැදගත් නමුත් අපනයන වඩාත් වැදගත් වන්නේ එනිසාය.

මෙරට ව්‍යාපාරිකයන් විශේෂයෙන්ම සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරිකයන් තමන් නිෂ්පාදනය කරණ භාණ්ඩ සහ සේවා වල ගුණාත්මකභාවය පිළිබඳව දක්වන්නේ අඩු සැලකිල්ලකි. ඔවුන්ගෙන් සමහරු කෙටි කාලීන ලාභ උදෙසා ගුණාත්මක භාවයෙන් අඩු භාණ්ඩ පාරිභෝගිකයන්ට ලබා දීම මගින් ව්‍යාපාරය තුළින් තමන්ට දීර්ඝ කාලීනව ලැබිය හැකි ලාභ අතහැර දමති. රටක් බිහිකළ යුත්තේ තමන් නිෂ්පාදනය කරණ භාණ්ඩ වල ගුණාත්මකභාවය සුරකින ව්‍යාපාරිකයන්ය.

බොහෝ දෙනකු විසින් ශක්තිමත් නායකත්වයක් ඉල්ලා සිටිනු දක්නට ලැබේ. යුද්ධ කරන්නාක් මෙන් ව්‍යාපාරද ආර්ථිකයද ප්‍රවර්ධනය කළ නොහැක. ඒ සඳහා ජනතාවගේ ආකල්ප වල වෙනසක්ද රජය මගින් සලසන පහසුකම් සහ ප්‍රතිපත්ති වල වෙනසක්ද අවශ්‍ය වේ. ඒ සඳහා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රවේශයක් අත්‍යවශ්‍ය වේ. මක්නිසාදයත් අපේ රටේ තිබුණ ඊනියා ශක්තිමත් ආණ්ඩු කෙළවර වූයේ රටටද ජනතාවටද පාලකයන්ටද විනාශයන් අත් කර දෙමින් බැවිනි.

මේ රටේ දේශපාලකයන් සහ  රාජ්‍ය සේවකයන් තමන්ට ලැබෙන වරප්‍රසාද ගැනද  ජනතාව තමන්ට ලැබෙන සහන ගැනද සැලකිලිමත් වෙති. මේ සියළුම දෙනා ජිවත් වන්නේ අනාගත පරපුර උගසට තබා ය. “අළුත් අළුත් දෑ නොතනන ජාතිය ලොව නොනගී.හිඟා කෑම බැරි වුන තැන ලගී ගයා මර ගී” යනුවෙන් කීහ, කුමාරණතුංග මුනිදාසයෝ. ජීවත්වීම සඳහා වැඩ කිරීම නොව වැඩ කිරීම සඳහා ජිවත්විය යුතුය. වැඩකිරීම ජිවිතයේ ලලාසාව හෝ අභිප්‍රාය හෝ  බවට පත්වූවිට වැඩ කිරීම සඳහා ජිවත්විය හැක. රටක ආර්ථිකයක් නැංවීම සඳහා මෙවැනි මිනිසුන් කොටසක් අවශ්‍ය වේ. නිකමුන් පිරිසක් සමඟ ආර්ථිකයක් නැංවිය නොහැක. බුදුන් වහන්සේ වැඩ කලේ ජීවත්වීම සඳහා නොවේ, ජීවත්වූයේ වැඩ කිරීම සඳහාය.

Published in Colombo Telegraph on 7 August 2020

https://www.colombotelegraph.com/index.php/harsha-gunasena-6-august-2020/

ආර්ථික ප්‍රතිඵලය

 

මෙම ලිපිය පළවන විට මහ මැතිවරණ ප්‍රතිඵල නිකුත්වී තිබෙනු ඇත. කුමන පක්ෂයක් ජය ගත්තද ඔවුන්ට රටේ ආර්ථිකය සම්බන්ධ බරපතල ගැටලු‍වකට මුහුණ දීමට සිදුවෙයි. අප මුහුණදෙන ආර්ථික ගැටලු‍වට නිදහසෙන් පසු මෙරට පාලනය කළ සියලු‍ම දේශපාලන පක්ෂද පාර්ලිමේන්තුවේ සිටි විරුද්ධ පක්ෂද මෙරට ජීවත්වූ මැතිවරණ වලදී ඡන්ද බලය පාවිච්චි කළ සියලු‍ ජනතාවද වග කිව යුතු වෙයි. විමානය සෑදෙන්නේ පෙරේතයාගේ හැටියට යයි කියමනක් තිබේ. එබැවින් ජනතාවට මේ වගකීමෙන් මිදිය නොහැක. වර්ෂ 1977 සිට ඡන්දය පාවිච්චි කළ පුරවැසියෙක් වශයෙන් එම වගකීමට මමද බැඳී සිටිමි. මේ ලිපිය ලියැවෙන්නේ එම දෘෂ්ටි කෝණයෙනි.

කොවිඩ් හේතුවෙන් බරපතල තත්ත්වයකට පැමිණ ඇති ආර්ථිකය ඊට පෙරද පැවතියේ අනතුරුදායක තත්ත්වයකය.

නිදහසෙන් පසුව වර්ෂ දෙකක හැර මෙරට රාජ්‍ය අයවැයේ හිඟයක් තිබුණි. එනම් රාජ්‍යයේ වියදම් ලැබෙන ආදායමට වඩා වැඩි වීමයි. මෙම හිඟය පියවා ගන්නේ දේශීය සහ විදේශීය ණය වලිනි. එම වැඩිපුර කරන වියදම් ප්‍රාග්ධන වියදම් වන්නේ නම් සහ එම ආයෝජනයන් ගෙන් ප්‍රමාණවත් ප්‍රතිලාභ ලැබී ආර්ථිකය ප්‍රසාරණය වන්නේ නම් එය ලාභදායි කටයුත්තකි. මක්නිසාද යත් ණය ගෙවන විට එහි බරක් නොදැනෙන බැවිනි. එසේ නොමැතිව වැඩිපුර කරන වියදම් පුනරාවර්තන හෙවත් පරිභෝජනය සඳහා කරන වියදම් වන්නේ නම් හෝ ප්‍රාග්ධන ආයෝජනයන් ගෙන් බලාපොරොත්තු ප්‍රතිලාභ නොලැබෙන්නේ නම් හෝ ඒ සඳහා ගන්නා ණය ගෙවීම අසීරු කාර්යයක් වනු ඇත. ශ්‍රී ලංකාව අද මුහුණ දී ඇත්තේ මෙම තත්ත්වයටයි.

මෙරට මැතිවරණ වර්ෂ වලදී අයවැය හිඟය වැඩිවේ. සැම රජයකම මෙම තත්ත්වයේ වෙනස් නොවේ. 2015 වර්ෂයේදීද එය දැකගත හැකි විය. විවිධ තර්ක ඉදිරිපත් කළත් එයට ප්‍රධාන හේතුව වන්නේ මැතිවරණ ජයග්‍රහණය සඳහා ජනතාවට නිත්‍යානුකුල අල්ලස් දීමයි. ජනතාවද මේ සඳහා කැමැත්තක් දක්වති. මැතිවරණ වලදී හක්‍ෂෙන් හෝ හාල් ගෙනත් දීම වැනි පොරොන්දු එන්නේ ද ඒ අනුවයි. එවැනි පොරොන්දු මේ මැතිවරණයේදීද දක්නට ලැබුණි.

අයවැය හිඟයට හේතුවන තවත් ප්‍රධාන කරුණක් වන්නේ අඩුවන රාජ්‍ය ආදායමයි. රාජ්‍ය ආදායමේ ප්‍රධාන සංඝටකයක් වන්නේ බදු ආදායමයි. වර්ෂ 2014 දක්වා පැවති ආණ්ඩු කාලය තුළ රාජ්‍ය ආදායම දළ දේශීය අදායමට සාපේක්ෂව පහත වැටුණි. එකල ව්‍යාපාරිකයන්ට බොහෝ බදු සහන විය. පසුගිය ආණ්ඩුව මගින් යම් බදු සහන අහෝසි කර බදු වැඩි කරන ලදී. මේ මගින් රාජ්‍ය ආදායම වැඩිවී රාජ්‍ය ගිණුම් වල තත්ත්වය යහපත් වීම ආරම්භ වූ නමුත් ව්‍යාපාර වලට අපහසුතා ඇතිවිය. වත්මන් රජය නැවත බොහෝ බදු අහෝසි කිරීම නිසා රාජ්‍ය ආදායම පහත වැටුණි.

රාජ්‍ය බදු වලින් 80% ක් පමණ ලැබෙන්නේ වක්‍ර බදු මගිනි. ඍජු බදු මගින් ලැබෙන ප්‍රමාණය 20% ක් පමණය. වක්‍ර බදු එනම් පරිභෝජනය මත පනවන බදු, හිඟන්නා ද ධනපතියාද එකසේ ගෙවනු ලැබේ. ඍජු බදු ගෙවන්නේ ගෙවීමට හැකියාව ඇති අය පමණි. සිංගප්පුරුවේ ද ඉන්දියාවේ ද රාජ්‍ය බදු ආදායමෙන් 50%ක් පමණ ලැබෙන්නේ ඍජු බදු වලිනි. ඍජු බදු අඩු කිරීමෙන් රජයක් බලාපොරොත්තු වන්නේ බදු ගෙවන්නන් විසින් කරනු ලබන ආයෝජන දිරි ගැන්වීමයි. මෙම බලාපොරොත්තුව ඉටුවී ඇද්දැයි විමසා බැලිය යුතුය.

රටක ආදායම් බෙදී යාමේ විෂමතාව ගිනි දර්ශකය මගින් පෙන්වනු ලැබේ. ගිනි දර්ශකය වැඩිවීම මගින් රටේ ආදායම අසමාන ලෙස බෙදී යාමේ වර්ධනයක් පෙන්නුම් කරයි. ශ්‍රී ලංකාවේ මෙය 2016 දී 39.8 ක් වූ අතර 1988 දී එය 32 ක් විය. ස්කැන්ඩිනේවියානු රටවල් හැර ලෝකයේ බොහෝ රටවල් වල ගිනි දර්ශකය වැඩි අගයක් ගනී. අපට වඩාත් උචිත වන්නේ පසුගිය රජය ප්‍රතිපත්තිමය වශයෙන් පිළිගත් එනමුත් ක්‍රියාත්මක නොකළ සමාජ වෙළෙඳපොළ ආර්ථික ක්‍රමයකි. ඒ මගින් සමාජයේ අවවරප්‍රසාදිත විශේෂයෙන් රැකියා විරහිත සහ වියපත් සමාජ කොටස් වලට සහන සැලසේ. ජනාධිපතිවරයා පදවිප්‍රාප්ත වීමට පෙර කලකට ඉහතදී අනුගමනය කරන බව කී සමාජවාදී වෙළෙඳපොළ ආර්ථිකය අදාළ වන්නේ චීනය වැනි රටවලටයි, අපට නොවේ.

එමෙන්ම මෙරට වෙළෙඳ ගිණුම දිගින් දිගටම අවාසි සහගත තත්ත්වයක් පෙන්නුම් කරයි. එනම් රටේ අපනයන ආදායමට වඩා ආනයන වියදම වැඩිය. මෙම හිඟය ප්‍රතිපූරණය කරන්නේ රටේ ඇති විදේශ සංචිත මගිනි. මෙම විදේශ සංචිත බොහෝවිට සමන්විත වන්නේ විදේශ වලින් ණයට ගන්නා මුදල් වලිනි. අපනයන ආදායමද 2014 දක්වා පැවති රජය කාලයේ අවවර්ධනයක් පෙන්නුම් කළ අතර පසුගිය රජයද එය පෙර පැවති තත්ත්වයට වර්ධනය කිරීමට අසමත් විය.

දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයේ ප්‍රතිශතයක් වශයෙන් රාජ්‍ය ණය වැඩිම රට ජපානයයි. එය 237% කී. ජපානයේ අයවැය හිඟයක් ද ඇත. එය වර්ෂ 2018 දී 3.7% කි. ජපානය රාජ්‍ය අයවැයෙන් සමාජ ආරක්ෂණයටද අධ්‍යාපනයටද වෙනත් පොදු වැඩවලටද වියදම් කරමින් ව්‍යාපාර සඳහා මෘදු සහ දෘඪ යටිතල පහසුකම් සලසා දෙයි. එරට රාජ්‍ය ණයෙන් විශාල ප්‍රමාණයක් දේශීය ණය වේ. ජපානයේ වෙළෙඳ ශේෂයද ඇතුළත් වන ජංගම ගිණුමේ ශේෂයේ විශාල අතිරික්තයක් පෙන්වන රටකි. 2017 දී එය දෙවැනි වූයේ ජර්මනියට පමණි. මෙයට හේතු වන්නේ දියුණු ව්‍යාපාර වලින් ලැබෙන අපනයන ආදායම සහ විදේශීය ප්‍රේෂණයි. එබැවින් ප්‍රශ්ණය ඇති වන්නේ වෙළෙඳ ශේෂයද අයවැය හිඟයද රාජ්‍ය ණයද අවාසි සහගත වන විටය. ශ්‍රී ලංකාව එවැනි රටකි.

මෙරට රාජ්‍ය අංශය අසාමාන්‍ය ලෙස විශාලය. අකාර්යක්ෂම කලමනාකරණය සහ අනවශ්‍ය දේශපාලන මැදහත්වීම් නිසා රාජ්‍ය අංශයේ ව්‍යාපාර පාඩු ලබයි. දේශපාලනඥයන් මේ ව්‍යාපාර පවත්වා ගෙන යන්නේ තම හිතවතුන්ට රැකියා දීම සඳහා සහ තමන්ගේ බලය ඒ මගින් පවත්වා ගෙන යාම සඳහාය. ජනතාව මේ ව්‍යාපාර විකිණීමට විරුද්ධ වන්නේ තමන්ට ඒවායේ රැකියා ලබා ගැනීමට ඇති අවශ්‍යතාව සහ ඊනියා දේශප්‍රේමය නිසාය. රජය විසින් මේවා ටෙන්ඩර් කැඳවා විකුණා දැමීම මගින් හෝ සිංගප්පුරුවේ මෙන් සම්පූර්ණ ස්වාධීන ආයතනයක් මගින් පාලනය කිරීමෙන් හෝ මෙම තත්ත්වය සමනය කර ගත හැක. එමගින් රාජ්‍ය අයවැයට සිදුවන බලපෑම අවම කර ගත හැක.

රාජ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුවල ද අනවශ්‍ය ලෙස සේවක පත්වීම් දක්නට ලැබේ. පාලකයෝ ද පාලිතයෝ ද මේ තත්ත්වයට කැමැත්තක් දක්වති. පාලකයන් මැතිවරණ බලාපොරොත්තුවෙන් පත්වීම් දෙන අතර පාලිතයන් එනම් ජනතාව රාජ්‍ය සේවයේ තිබෙන විශ්‍රාම වැටුපත් එම සේවයට ඇතුළත් වීම තුළ පුද්ගලික අංශයට සාපේක්ෂව නිකරුනේ කාලය ගත කිරීමට ඇති හැකියාව නිසාත් රාජ්‍ය සේවයේ රැකියාවකට කැමතිවෙති. සමහරු වැඩි වැටුප් ලබන පුද්ගලික අංශයේ රැකියා අතහැර රාජ්‍ය අංශයට එකතු වෙති. මෙම තත්ත්වය ජාතික ආර්ථිකයට බරකි.

රටේ ආර්ථිකය දුවවන ගාමක බලය රටේ ඇති බැංකු වලින් සපයනු ලැබේ. මෙරට ඇති විශාලතම බැංකු දෙක වන ලංකා බැංකුව සහ මහජන බැංකුව රාජ්‍ය ආයතන වේ. ඒවායේ කටයුතු කෙරෙන්නේ සාපේක්ෂ වශයෙන් අකාර්යක්ෂම ලෙසය. මේ අකාර්යක්ෂමතාවට ගෙවනු ලබන්නේ රටේ ජනතාවයි. එමෙන්ම එයට මුවා වී අවශේෂ බැංකු විසින්ද ලාභ ලබනු ලැබේ. ලංකා බැංකුව සහ මහජන බැංකුව කාර්යක්ෂම ලෙස පවත්වා ගනු ලැබුවහොත් හෝ පුද්ගලීකරණය කළහොත් හෝ මෙරට බැංකු ක්ෂේත්‍රය තුළ ඇති අසාමාන්‍ය ලාභ අඩුවී ව්‍යාපාර වලට සහ ජනතාවට සෙත සැලසෙනු ඇත. මේ රටේ පළමු කොම්පැනි 10 තුළ බැංකු 4 ක් ඇති අතර පළමු කොම්පැනි 20 තුළ බැංකු 7 ක් තිබේ. ඉන්දියාවේ පළමු කොම්පැනි 10 තුළ ඇත්තේ එක බැංකුවකි, පළමු කොම්පැනි 20 තුළ බැංකු 3 ක් තිබේ. ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ පළමු කොම්පැනි 10 තුළ එක බැංකුවක් ඇති අතර පළමු කොම්පැනි 20 තුළ ඇත්තේ බැංකු දෙකක් පමණි. ඉදිරිගාමී රටක පළමු කොම්පැනි 10 හෝ 20 හෝ තුළ වැඩි ප්‍රමාණයක් තිබිය යුත්තේ නිෂ්පාදන ආයතනයි. ඒවායිනුත් බහුතරය අපනයන ව්‍යාපාර විය යුතුය.

රටක් ආර්ථික වශයෙන් දියුණු වීමට නම් එරට ව්‍යාපාර කෙරෙහි ජනතා ගෞරවයක් සහ පිළිගැනීමක් තිබිය යුතුය. මෙරට ජනතාව සිතන්නේ ව්‍යාපාර කරනු ලබන්නේ වංචනිකයන් විසින් බවය. ඔවුන් ව්‍යාපාරිකයාට වඩා හමුදා නිලධාරියාට හෝ වෛද්‍යවරයාට හෝ ගරු කරති. රට පුරා සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාර නැංවීමෙන් තොරව රටේ ආර්ථිකය ශක්තිමත් කළ නොහැක. වෛද්‍යවරුන් හෝ ඉංජිනේරුවන් හෝ ගණකාධිකාරීන් හෝ ඇති කිරීමෙන් පමණක් ආර්ථිකය ඉදිරියට ගමන් නොකරයි. මක්නිසාද යත් ඔවුන් ආර්ථිකයේ ගාමක බලවේගය නොවන නිසාය. මේ සඳහා රජය සහ විවිධ ආයතන විසින් පහසුකම් සැලසිය යුතු අතර මෙම කුඩා ව්‍යාපාර වලට මනා පිළිගැනීමක් ජනතාව කෙරෙන් ලැබිය යුතුය. නිකරුනේ කාලය ගත කිරීමට කැමති පිරිසක ගෙන් මෙම පිළිගැනීම නොලැබේ.

මෙරට ඇති ආයතන පද්ධතිය සහ කොමිස් පද්ධතිය තුළ විදේශ ආයෝජන මෙරටට පැමිණීම සීමාවී ඇත. එමෙන්ම සාපේක්ෂව වැඩි වැටුප් ලබන වැඩ වැරීම සඳහා නීතිමය සහන සහිත ශ්‍රම බලකායක් සිටින රටක අඩු තාක්ෂණයක් සහිත ව්‍යාපාර සඳහා ආයෝජනය කිරීම අවාසි සහගතය. තාක්ෂණ දැනුමෙන් නොපිරිපුන් ශ්‍රම බලකායක් සිටින රටක වැඩි තාක්ෂණයක් සහිත ව්‍යාපාර සඳහා ආයෝජනය කිරීම අවාසි සහගතය. එබැවින් ආයෝජකයෝ මෙරටට නොපැමිණ බංග්ලාදේශයට හෝ වියටිනාමයට හෝ යති. කලකට පෙර ඒ දෙරටම සිටියේ අපට පසුපසිනි.

අපේ රටේ විශ්වවිද්‍යාල මගින් ශාස්ත්‍රඥයන් මෙන්ම වෙළෙඳපොළ සඳහා අවශ්‍ය ක්ෂේත්‍රවල වෘත්තියවේදින්ද බිහි කළ යුතුය. පසුගාමී දේශපාලන පක්ෂ සහ ශිෂ්‍ය ප්‍රජාව විසින් විශ්වවිද්‍යාල නවීකරණය කිරීමට එරෙහිව කටයුතු කරනු ලැබේ. සිසුන් අනුකාරක අහිනක් බවට පත්කරන නවක වධයටද ඔවුහු පක්ෂපාත වෙති. විද්‍යෝදය විශ්වවිද්‍යාලයේ ප්‍රථම උප කුලපති වැලිවිටියේ සෝරත හිමියෝ විශ්වවිද්‍යාල සිසුන් විප්ලවකාරී විය යුතු බව කිහ. ඒ මතවාදී වශයෙනි. ආර්ථික සංවර්ධනයේ පෙරමුණ ගත යුතු වන්නේ අධ්‍යාපනයයි.

ආර්ථික වර්ධනය ඉදිකිරීම් මගින් සහ සේවා මගින් ලබා ගැනීමට 2014 දක්වා පැවති රජය උත්සාහ කළ අතර පසුගිය රජය රාජ්‍ය අයවැය ස්ථාවර කිරීම සඳහා කටයුතු කළේය. වර්තමාන රජයේ ප්‍රතිපත්තිය ආනයන සීමා කර දේශීය නිෂ්පාදකයා දිරිගැන්වීම බව පෙනෙන්නට තිබේ. අපට අවශ්‍ය වන්නේ නිෂ්පාදනය මූලික කරගත් ආර්ථික ක්‍රමයක් බවට විවාදයක් නැත. එහෙත් එයට ඊනියා දේශප්‍රේමය ගාවා ගත යුතු නැත. අපනයන සඳහා සහ මෙරට සාර්ථකව නිෂ්පාදනය කළ නොහැකි භාණ්ඩ සඳහා ආනයන ද අවශ්‍ය වේ. එමෙන්ම 1970 -1977 කාලයේ තිබුනා වැනි අකාර්යක්ෂම ව්‍යාපාර ආනයන සීමාව හරහා දිරි ගැන්වේ. මෙරට ව්‍යාපාර නිෂ්පාදනය කළ යුත්තේ මිලියන 20 ක් වන මෙරට වෙළෙඳපොළ සඳහා පමණක් නොවේ. අසීමිත වූ ලෝක වෙළෙඳපොළ සඳහාය. මෙරට වෙළෙඳපොළ සඳහා වන ආනයන ආදේශන ද වැදගත් නමුත් අපනයන වඩාත් වැදගත් වන්නේ එනිසාය.

මෙරට ව්‍යාපාරිකයන් විශේෂයෙන්ම සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරිකයන් තමන් නිෂ්පාදනය කරන භාණ්ඩ වල ගුණාත්මකභාවය පිළිබඳව දක්වන්නේ අඩු සැලකිල්ලකි. ඔවුන්ගෙන් සමහරු කෙටි කාලීන ලාභ උදෙසා ගුණාත්මකභාවයෙන් අඩු භාණ්ඩ පාරිභෝගිකයන්ට ලබා දීම මගින් ව්‍යාපාරය තුළින් තමන්ට දීර්ඝ කාලීනව ලැබිය හැකි ලාභ අතහැර දමති. රටක් බිහිකළ යුත්තේ තමන් නිෂ්පාදනය කරන භාණ්ඩ වල ගුණාත්මකභාවය සුරකින ව්‍යාපාරිකයන්ය.

බොහෝ දෙනකු විසින් ශක්තිමත් නායකත්වයක් ඉල්ලා සිටිනු දක්නට ලැබේ. යුද්ධ කරන්නාක් මෙන් ව්‍යාපාරද ආර්ථිකයද ප්‍රවර්ධනය කළ නොහැක. ඒ සඳහා ජනතාවගේ ආකල්පවල වෙනසක්ද රජය මගින් සලසන පහසුකම්වල වෙනසක්ද අවශ්‍ය වේ. ඒ සඳහා ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී ප්‍රවේශයක් අත්‍යවශ්‍ය වේ. මක්නිසාදයත් අපේ රටේ තිබුණ ඊනියා ශක්තිමත් ආණ්ඩු කෙළවර වූයේ රටටද ජනතාවටද පාලකයන්ටද විනාශයන් අත් කර දෙමින් නිසාය.

මේ රටේ දේශපාලකයන් සහ රාජ්‍ය සේවකයන් තමන්ට ලැබෙන වරප්‍රසාද ගැනද ජනතාව තමන්ට ලැබෙන සහන ගැනද සැලකිලිමත් වෙති. මේ සියලු‍ම දෙනා ජිවත් වන්නේ අනාගත පරපුර උගසට තබා ය. ජීවත්වීම සඳහා වැඩ කිරීම නොව වැඩ කිරීම සඳහා ජිවත්විය යුතුය. වැඩකිරීම ජිවිතයේ ලලාසාව හෝ අභිප්‍රාය හෝ බවට පත්වූ විට වැඩ කිරීම සඳහා ජිවත්විය හැක. රටක ආර්ථිකයක් නැංවීම සඳහා මෙවැනි මිනිසුන් කොටසක් අවශ්‍ය වේ. නිකමුන් පිරිසක් සමඟ ආර්ථිකයක් නැංවිය නොහැක. බුදුන් වහන්සේ වැඩ කලේ ජීවත්වීම සඳහා නොවේ, ජීවත් වූයේ වැඩ කිරීම සඳහාය.

 

හර්ෂ ගුණසේන සමබිම ඉරිදා සංග්‍රහයට ලියන ලද ලිපියකි.

Published in Anidda News paper on 9/8/2020

https://www.samabima.com/?p=21444

 

The Old Challenge Of The New Parliament

 By Harsha Gunasena –

Harsha Gunasena

Sri Lanka Podujana Peramuna secured a landslide victory with 145 seats and with the support of the small parties they would be able to secure desired two third majority in the parliament which is 150 seats. 

The new government will have to face the serious problem of reviving the economy which was deteriorating over a period.  It was aggravated after the Covid-19.


Those who governed the country after the independence, those who were in the opposition during that period and the people who have voted in the elections from the independence are responsible for the economic plight of the country. There is a Sinhala saying that the mansion is according to the devil. As a person who voted from 1977, I feel that I am also responsible for this. This article is written in that point of view.

There were deficits, which means the expenses of the government were more than its income, in the government budget from the independence except for two years where M.D.H Jayawardena was the Minister of Finance. The deficits were met by the domestic and foreign borrowings. If the excessive expenses were of the capital nature and those investments generated adequate returns resulting in an expansion of the economy it would have been a gainful act since the burden would not have been felt when the debts were repaid. On the other hand, if the excessive expenses were of the recurrent nature which means the expenses for consumption or there are no adequate returns of the capital expenses it would be a burden to repay the debts. Sri Lanka faces this situation today. 

Budget deficits keep on increasing at the election years in Sri Lanka. This is a common phenomenon under all the governments. In recent times it happened in 2015 as well. Although there were various arguments the prime reason for this was to bribe the voters officially. People also like this. That was the reason we had the promises such as bring rice even from the moon. There were such promises in this election as well.

The other main reason for a deficit budget is reduction of the government revenue. The main component of the government revenue is tax income. During the period of the government up to 2014 government revenue in relation to gross domestic production (GDP) was dropped. At that time there were various concessions to the business community. The  previous government increased the taxes and took away certain tax concessions in order to consolidate the weakening fiscal situation of the country. Thereafter, the government account started to improve but there were hardships to the business community. This government has taken off the increased taxes and thereby the government revenue dropped drastically prior to the Covid-19 disaster.

The government gets around 80% of its tax income from indirect taxes whereas only 20% comes from direct taxes. The beggar as well as the affluent person equally pay the indirect tax. Direct taxes are paid by those who can pay. In India as well as in Singapore around 50% of the tax revenue are from direct taxes. The government hopes to promote investments by reduction of direct taxes.  It is to be investigated whether this hope was materialized. 

The Gini coefficient indicates the disparity of the income distribution of a country. An increase of Gini index means an increase of the disparity of income distribution. In 1988 Gini Index of Sri Lanka was 32 and in 2016 it was 39.8. In most of the countries other than Scandinavian countries the Gini Index is high. The most suitable economic model for Sri Lanka is Social Market Economy which was accepted by the previous government as a principle but was not implemented. The benefit of this is that there would be an adequate social cover for vulnerable segments such as unemployed and elderly people. The President sometime before assuming duties mentioned that he would follow Socialist Market Economy. This is applicable for a country like China and not for us. 


The Trade Balance of the country is continuously unfavorable which means the import expenses are more than the export income. The deficit is met with the foreign reserves of the country. These foreign reserves are mainly comprising of the foreign loans. Export income dropped drastically during the government till 2014 and the previous government also failed to bring it back to the level it was.

Japan is the country which is having highest ratio of debt to GDP which is 237%. Japan is having a budget deficit as well which was very high previously and now it was brought down to the level of 3.7% in 2018. Japan from the government budget spends on social security, education and infra structure soft and hard which facilitate their businesses. Majority of public debt of Japan is domestic debt since the domestic savings is high. Japan is having an excess of the current account which includes the balance of the trade account. In 2017 the excess was second only to Germany. The reason for this is the export income and the foreign remittances. Therefore, the issue is when there are deficits in the government budget, trade balance or current account with excessive public debt. Sri Lanka is in such a situation. Another country in this category is Greece.

The public sector of Sri Lanka is comparatively large. Government business entities incur losses due to undue political interferences and inefficient management. Politicians continue to maintain these institutions to provide employment to their henchmen and to exercise power through these institutions. People want to get employment in those institutions through politicians without proper qualifications and due to so called patriotism which was implanted in them by the very politicians. If the government can sell these institutions by calling proper tenders or if those institutions can be managed by an independent authority which can ensure zero political influence the burden of those institutions to the government budget can be minimized.

There are unnecessary appointments in the government departments as well. Those who govern and those who are governed equally like this situation. Those who govern give appointments with an eye of the elections. Those who are governed like public sector jobs since they are entitled to an un-contributory pension scheme and more importantly they can work less compared to the private sector. Some join the public sector by abandoning higher paying private sector jobs. This situation is a burden to the national economy.

The driving force of the national economy is the banks. The two largest banks in Sri Lanka, Bank of Ceylon and People’s Bank are state banks. These banks are inefficient compared to the private sector banks. The people of this country pay for this inefficiency and hiding behind that inefficiency the private banks earn profits. If the government either privatize these two banks or ensure that those are run efficiently without political influences there will be a reduction of excessive profits of the banking industry in this country and it will be beneficial to the businesses and the people. Out of the top ten companies in Sri Lanka there are four banks and out of the top 20 companies there are seven banks. In India corresponding figures are one and three and in United States it is one and two. In a progressive country there should be more manufacturing companies with in the top 10 or 20 companies, not banks. Out of those companies also the majority should be export companies. 

If a country to progress in the economic front there should be a respect to the business entities of the people of that country. People of this country think that the businesses are run by the cheaters. They respect the officers of the armed forces or the medical officers than the businessmen. Without uplifting the small and medium scale enterprises (SMEs) it would be difficult to uplift the economy of this country. Producing doctors or engineers or accountants alone would not be sufficient to take the economy forward since they are not the driving force of the economy. Government and the various institutions should facilitate these SMEs and there should be due recognition form the people for them. This recognition does not come from a set who like to spend the time in vein.

Foreign direct investments are not coming to the country due to the inefficient cluster of institutions, commission mafia, policy inconsistency and the perception of the absence of rule of law. Also, it would be disadvantageous for investors to come here for industries with low technology if the workers are paid comparatively higher salaries and they have the legal right to strike. Similarly, they would not invest in industries with high technology if the work force is not competent enough to handle it. Therefore, they would go to Bangladesh or to Vietnam. Both countries were behind us. 

Universities in our country should produce not only academics but also the professionals in various fields. Reactionary political parties and the student community does not promote modernization of the universities. They even support ragging of the newcomers which eventually turn them into a bunch of imitators. Welivitiye Soratha Thero, the first Vice Chancellor of the Vidyodaya University said that the students should be revolutionaries, of cause ideologically. Education should take the lead in economic development.

The government which was in power up to 2014 attempted to increase the economic growth by construction and services. It appears to be that the policy of the present government is to restrict the imports and promote the local producers. There is no question that we need an economy based on production. However, it should not be associated with so called patriotism. Imports are needed for exports as well as for the products which cannot be manufactured here economically. Also, through the import restrictions there can be a promotion of inefficient industries which prevailed during 1970-1977 era. Local industries should aim not only the 20 million local market. They should aim the unlimited export market as well. That is why exports are more important than the import substitutions.   

The entrepreneurs especially the SMEs pay less attention to the quality of the goods and services they produce. Some of them do away with long term continuity of the businesses in exchange of short term gains by sacrificing the quality. A country should produce the entrepreneurs who preserve the quality of the goods and services produced by them.

Lot of people requested for a strong leadership and they have created a parliament with a two third majority. Businesses cannot be promoted as fighting wars. For that there should be a change of attitudes of the people as well as a change of facilities provided by the government and its policies. There should be a democratic approach for this since the so called strong governments of this country ended up in making disasters to the country, people and to themselves. It is a wrong concept to perceive that the democracy, human rights, and free media are hinderances to the economic development. In fact, those are supportive forces for it. Economic development cannot be imposed by repression. It would be more productive if the support of the all communities could be harnessed for this. 

The politicians and the government servants of this country are concerned about the privileges they get and the people are concerned about the reliefs they get. All of them live by mortgaging the future generation. People should live to work rather than work to live. If working can be the passion of life a person can live to work. We need this type of people to uplift the economy. The Buddha lived to work and not worked to live.

(published in Colimbo Telegraph on 7 August 2020)

https://www.colombotelegraph.com/index.php/the-old-challenge-of-the-new-parliament/